İLK MÜSLÜMAN BAYAN TİYATRO OYUNCUSU
Beni acıyarak değil düşünerek severek ve kucaklayarak hatırlayın Tiyatro varsa sizi dinliyorum izle ben varım
Afife nin tiyatroya olan tutkusu bir gün sahneye çıkma hayali uzun yıllar öncesinde paşa dedesiyle el ele gittiği oyunlarla başlamıştır Fakat o periyotlarda Müslüman bayanların sahneye çıkması yasaktır sıcak kafa izle Önündeki pürüzü Paşa dedesi her ne kadar anlatsa da küçük kız bunları anlayabilecek yaşta değildir Tiyatroya olan ilgisi üzerine dadısı Sophia Ziya ve Afife nin istedikleri oyunu canlandırabilmeleri için onlara sketchbook izle sahne tasarlamış iki çocuğun şovları başta dedeleri Sait Paşa olmak üzere mesken halkının en büyük cümbüş kaynağı haline gelmiştir Sait Paşa torunlarının sanata olan ilgilerini her daim takdir etmiş keyifli skymed izle olmuştur Babası Hidayet Beyefendi ise ailede çok bilgili olmasıyla birlikte daha çok muhafazakar kimliğiyle ön plandadır Hidayet Beyefendi Osmanlı yı Dr Sait Paşa ise İttihat ve Terakkiyi savunduğu için kendi snowpiercer izle ortalarında muhafazakarlık ve çağdaşlık çatışması yaşıyorlardır Afife birinci okulun son sınıfındayken Osmanlı nın tüm topraklarında seferberlik ilan edilmiştir Devrin İstanbul Belediye Lideri ise toplumun maneviyatını korumak için birinci kent tiyatrosu so help me todd izle olan Darülbedayi i Osmani yi kurmuş ünlü Fransız Tiyatro oyuncusu Andre Antoine yi getirtmiştir Yeniden bu devirle tiyatro topluluğunda Müslüman erkeklerle birlikte gayrimüslim bayanlar sahne almaya başlamışlardır Bu periyodun en sokağın çocukları izle düzgün bayan oyuncusu ise daima isminden kelam ettiren Ermeni bir bayan olan Eliza Binemeciyan dır Afife ise devrin tiyatro topluluğundaki değişimleri daima takip edip bir yandan da okul hayatını devam sometimes when we touch izle ettirebilmek için canla başla uğraşıyordur Özgürlük Savaşçısı Mod Sonunda hayalini kurduğu okulu Sanayi i Nefise Mektebi nin fotoğraf kısmını kazanmıştır Tam da bu periyotta hayatını baştan sona değiştirecek Temaşa Mecmuası special forces worlds toughest test izle nda Darülbedayi nin idare şurasının hudutlu sayıda Türk kızlarına tiyatro eğitiminin açılacağı duyurusunu görünce içindeki tiyatro sevdası önündeki zahmetlerin hepsinden ağır gelmiş 16 yaşındayken ailesinden hiç kimseye söylemeden Darülbedayi ye squid game izle adımını atmıştır Babası Hidayet Beyefendi Temaşa Mecmuası nda kızını görünce çok hiddetlenmiş Afife ye Ya tiyatroyu bırak ya da konuttan git diyerek iki seçenek sunmuştur Babasının desteklemeyip konuttan kovması onda bir yandan Duygusal Mahrumluk Şemasının kökenini oluştururken öbür yandan da Terk Edilme Şemasının kökenini oluşturmuştur Annesi Methiye hanım ise kızının tiyatro sevdasının nasıl da güçlü olduğunu bildiği için kızını yalnız bırakmayarak çok bahadır bir karar vermiştir Lakin sevgili babası vefat ettiği için artık gidebileceği bir kapısı da yoktur Bu esnada Afife nin dadısı Sophia Afife benim de kızım demiş ve onlara konutunu açmıştır Üç bayanın büyük ekonomik zorluklarla verdikleri gayretlerinin sonunda büyük gün gelmiştir Afife Afife Jale olarak birinci defa Eliza Binemeciyan ın yıllarca sergilediği Yamalar isimli yapıtın Emel rolüyle sürpriz bir formda Osmanlı nın en Batılı stilde yaşayanların yeri olan Kadıköy de seyirciyle buluşmuştur Onu sahnede gören seyirci üstün performansının karşılığını güçlü alkış sesleriyle vermiştir Bunun üzerine Darülbedayi ise birinci Müslüman Türk kadınını sahneye çıkartmanın zaferini yaşamış sonraki hafta için de tekrar Eliza nın oynadığı öteki bir oyunla yeniden sahneye sokmak istemişlerdir Bu oyunun ismi Tatlı Sır dır Oyunun birinci perdesi kapanıp kulise geçince bir dolu polis memuru kulisi basıp Afife Jale yi merkeze götüreceklerini söylemiştir Tam da o sırada hayatı boyunca onu hiç yalnız bırakmayacak olan o ağrı başına saplanmıştır Devlet erkanları tarafından başarısına ket vurulmasının sonucunda psikosomatik mod devreye girmiş migren atakları başlamıştır Tam merkeze götürülecekken Kınar Hanım Afife Jale nin kaçmasına yardım etmiştir O günlerde Eliza Binemeciyan İstanbul a ve Darülbedayi ye geri dönmüştür Tüm tiyatro topluluğu Afife den bahsederken ünlü oyuncu gururuna yedirememiş Afife nin hakkında ne konuşulduysa herkesi terslemiştir Bu süreçte Afife Jale ise bir yandan geçmeyen baş ağrılarıyla boğuşurken öteki yandan da sahneye çıkamama korkusu yaşamaktadır Karamsarlık Şeması Dehşet dolu bekleyişin akabinde Darülbedayi oynamasını istedikleri Odalık oyununu ona bildirmiştir Bu oyun toplumsal gerçekleri gözler önüne seren efendisine yalnızca vücudunu sunmakla misyonlu olan küçücük kızların cariyelik hayatlarını anlatan oyundur Afife tekrar bu oyuna tam manasıyla hazırlansa da güçlü baş ağrıları devam etmektedir Annesi Methiye Hanım tüm dermanları denemiş sonundaysa bir psikiyatriste götürme kararı almış Kadıköy deki Dr Suat ın kliniğine bir umutla adım atmışlardır Dr Suat baş ağrılarının ilacının sadece morfin kullanmak olduğunu söylemiş bağımlılık konusunda da genç kızı hiç uyarmamıştır Morfin sayesinde ağrıları geçmiştir Gazetelerde isminden Bir yıldız doğdu diye bahsettiren Afife Odalık oyununu sahnelemek için artık hazırdır Birinci perdeyi tekrar üstün performansla bitirmiş seyirci alkıştan yıkılmıştır İkinci perde ise tekrar birebiri olmuş polis baskın vermiştir Polisten kaçmak için sahneden inerken o lanet baş ağrısı tekrar başlamıştır Psikosomatik Mod Darülbedayi nin İdare Konseyine İstanbul Belediye Başkanlığından gelen resmi yazıda Müslüman bayanların sahneye çıkarılmamaları buyruğu gelmiştir Bunun üzerine Afife Paşa dedesinden kalma günlüğüne şu satırları yazmıştır Darülbedayi nin Yönetim Meclisi
üyelerinden bir zat Şeyhülislam a gidiyor Oradan Dahiliye Nezaretine oradan da Şehremaneti ne yazılıyor Müslüman bayanların sahneye çıkmaları İslam a karşıt olduğu için benim Darülbedayi den çıkarılmam bildiriliyor 3 mart 1921 Bunun üzerine Afife tiyatro topluluğu tarafından hiç aranıp sorulmadığından tekrar güçlü baş ağrıları yaşamaya başlamış Terk Edilme ve Duygusal Mahrumluk Şeması Dr Suat ın kapısını daima çalar olmuştur Dr Suat onu morfin bağımlısı haline getirdikten sonra ona evlenme teklifinde bulunmuştur Afife nin bu evliliği reddetmesi üzerine ise Dr Suat morfinin bedelini vücuduyla ödettirmiş ona tecavüz etmiştir Kendisini ruhen ve bedenen kirletilmiş hissettiği için çocukluk aşkı Ziya nın evlilik teklifini de reddetmek zorunda kalmıştır Kusurluluk Şeması Tiyatroya karşı ümidi yeniden son bulduğunda Karamsarlık Şeması Darülbedayi nin eski hocalarından biri olan Burhanettin Beyefendi kapısını çalmış Burhanettin Beyefendi Kumpanyasında Napoleon Bonaparte oyununda sahneye çıkmasını istemiştir Burhanettin Bey in Afife yi sahneye çıkartması hiç kolay olmamış Osmanlı ve İngiliz kolluk kuvvetlerine karşı Fransız askerlerden yardım isteyerek Afife yi sahneye çıkartmayı başarmıştır General Pelle nin karşısında sahne alan Afife inançlı bir halde sahne alıp oyununu sonlandırdığında tekrar salon alkıştan yıkılmıştır Afife oyunun sonunda kaçmayı başarmış Burhanettin Beyefendi ise uzun mühlet ortalıkta görünmemiştir Afife Burhanettin Beyefendi ve Semiye nin Mısır çeşidine gideceklerini öğrenene dek ondan haber alamamıştır Sahneye çıkamamayı kabullenemediğinden baş ağrıları tekrar geçmemiş ve yatağından çıkamaz olmuştur Psikosomatik mod Afife bunları yaşarken Osmanlı Devleti nin sonuna gelinmiş 11 Temmuz 1923 salı günü ise Darülbedayi grubu Mustafa Kemal Paşa nın huzurunda Müslüman Türk bayanlarının sahneye çıkmasına müsaade alıp Paşaya şovlarını yapmışlardır Sahneye itilen akabinde da unutulan biri olmanın acısıyla Afife paşanın huzuruna kendisinin değil de Muvahhit Bey in eşi Bedia Hanımın çıkmış olmasına çok üzülmüştür Sahneye çıkan birinci Türk Bayanı olarak kendisinin orada olması gerektiğini düşünmüştür Haklılık Şeması Bu olmadığı için de incinmiş çocuk moduna bürünmüştür Bu ıstırabının akabinde tekrar kendisini salmış ve onu ayağa İsmail Faik Beyin Kırık Kalp oyununda oynaması için yazdığı mektup kaldırmıştır Afife unutulmamış olmanın memnunluğu içerisinde rolüne güzelce hazırlanmış yeniden ismine yakışır bir oyun çıkartmıştır Lakin ülkedeki değişim rüzgarı Afife nin hayatını etkilememiş yeniden tıpkı son ile karşı karşıya kalmıştır Müslüman bayanı sahneye çıkarttığı için İsmail beyefendi karakola alındığı için yeniden baş ağrıları yükselmiş o da soluğu her vakit ki üzere Dr Suat ın kliniğinde almıştır Psikosomatik Mod Bu süreçte bayanların sahneye çıkmasına müsaade verilmiş hatta Ankara da Türk Tiyatrosunu Himaye Cemiyeti kurulmuştur Bu müddet zarfında da Bedia hanım başarılarına muvaffakiyetler eklemiş ismini duyurmayı başarmıştır O Afifenin ulaşmak istediği saygınlığa eşinin dayanaklarıyla ulaşmıştır Bedia Hanım ın eşinin dayanağıyla elde ettiği muvaffakiyetlerinin karşısında Afife kendisini başarısız hissetmiştir Halbuki onun yerinde olması gereken kişi kendisidir Başarısızlık Şeması Haklılık Şeması Bu yıkımın akabinde kapısını çalan Fikret Şadi Beyefendi olmuştur Fikret Şadi Beyefendi ise Afifeye eşi Zabel Hanım ile birlikte organize ettikleri Trabzon cinsine katılma teklifinde bulunmuştur Afife nin tiyatro aşkı 22 yaşındayken bu sefer de onu yollara düşürmüştür Değişen ülke şartlarıyla tiyatroya ve bayana değer verilmeye başlanmıştır Trabzon a vardıklarındaysa bölgenin emniyet müdürü onları karşılamıştır Makûs talihsizlik bu ya emniyet müdürünü görür görmez baş ağrıları tekrar nüks etmiştir Zira o kişi yıllar evvel baş ağrılarına neden olan kendisine berbat bayanmış muamelesi yapan Kadıköy polisidir Afife nin baş ağrıları Dr Suat ın kliniğinin uzak olduğu bu topraklarda nüks edince derhal morfin muhtaçlığını da beraberinde getirmiş gruptaki şahıslardan yardım istemiş ve İstanbul a dönmüştür O sahneye çıkmak için her yolu denediyse de ondan sonraki bayanların çarçabuk sahne alıp baş tacı noktasına geliyor olmasını hiç hazmedememiştir Trabzon dan döner dönmez kendisine bir enjektör kadrosu almış morfine olan bağımlılığı da uygunca artmıştır Kopuk Avungan Mod Bu süreç içinde güzelce tiyatrodan uzaklaşmış her zamanki üzere kendisini görünmezliğe itmiştir Sosyal İzolasyon Şeması Toplumsal Çekilme Modu Yaşamış olduğu her başarısızlığın akabinde insanlardan uzaklaşmış girdiği toplumsal ortamlarda da kendisini kamufle etmiştir Afife Jale gündemde kalmamayı başarısızlık olarak yorumlamıştır Başarısızlık Şeması Darülbedayi ise bu süreçte çok yol kat ederek Avrupa düzeyinde eserler vermeye başlamıştır Fakat kimse Afife Jale ye rol teklifinde bulunmaz olmuştur Kendisini sahneye sürenler artık onu istemedikleri için kendisinin kullanıldığını hissetmiştir Kuşkuculuk Şeması Afife ikinci ve son aşkı olan Selehattin Beyefendi ile bu buhranlı vakitlerde arkadaşlarıyla gittiği gazinoda tanışmıştır Selehattin Pınar devrin çok sevilen bestekar ve tambur sanatçısıdır Afifenin gözlerindeki derinliği Selehattin Beyefendi şu sözlerle bestelemiştir Bir bahar akşamı rastladım size sevinçli bir telaş içindeydiniz Derinden bakınca gözlerinize neden başınızı öne eğdiniz İçimde uyuyan eski bir dilek dedi ki yıllardır aradığım bu Artık soruyorum büküp boynumu daha evvel nerelerdeydiniz S elehattin Pınar da Afife nin geçtiği yollardan geçmiş babası tarafından çalgıcı olmakla itham edilip reddedilmiş bir gençtir O bakışlarda kendi geçmişini görürcesine sevmiştir genç bayanı Terk edilme Şema Kimyası Afife nin de hisleri ona karşılık verince evlenme kararı çabucak beraberinde gelmiştir Bu devirde Selehattin başarılarına muvaffakiyetler eklerken Afife İlk Müslüman Tiyatro Oyuncusu olmanın ötesine geçememiş olmaktan ötürü çok üzgündür Başarısızlık Şeması Üzüntüsünü hafifletmenin tek yolunu daima kendisini
uyuşturmakta bulmuştur Kopuk Avungan Mod Selehattin Beyefendi ise onu memnun etmek yatağından kaldırmak için konuta tiyatro biletleriyle gelmeye başlamıştır Afife katılmış olduğu tiyatro gösterisinde aranılıp sorulmamış olmasının ıstırabını daha da çok hissetmiştir Terk Edilme ve Duygusal Mahrumluk Şeması Tekrar ayağa kalkmanın yolunu tiyatroya dönmek için bir şeyler yapmakta aramışsa da kimse onunla çalışmak için teklifte bulunmamıştır Bir yandan tiyatro topluluğunda istenmemesine üzülürken Başarısızlık Terk Edilme Şeması ve Statü Arayıcılık Şeması diğer yandan da kocasının ilgisini kaybetmeye başlamıştır Duygusal Mahrumluk ve Terk Edilme Şeması Bir gün onunla birlikteyken morfin vakti geçtiği için krize girmiş meskene geldiklerindeyse morfin yapabilmek için eşinden yardım istemek zorunda kalmıştır Bu devirlerde Selehattin Beyefendi gönlünü genç bir bayana kaptırmış ona müzikler yazmaya başlamıştır Bunu fark eden Afife her ne kadar eşini çok sevse de ayrılmak istemiştir Terk Edilme Şeması Aşırı telefi Geçen altı yıllık birlikteliğin akabinde ayrılmışlar ve ayrılığın akabinde hiç kimseyle görüşmek istemeyip kendisini sokağa atmıştır Valizinin çalınmasının üzerine morfin krizine girmiş ve soluğu Bakırköy Ruh ve Hudut Hastalıkları Hastanesi nde almıştır Uzunca vakit kendisini gizemli tutmuş yemeden içmeden kesilmiştir Sosyal İzolasyon Şeması
Psikosomatik Mod Hastane grubunun onun hakkında tek bildiği bir morfin bağımlısı olduğudur Hastanede geçen dördüncü yılda hekimle görüşmesi sırasında genç hekim radyodan Selehattin Pınar ın konuk olarak geldiği bir programı dinlerken Afife de dinlemek istemiş ve genç doktora tüm ömrünü anlatmıştır Genç hekim karşısındaki kişinin Afife Jale olduğunu anladığında ona ailesini bulabilmesi için yardım etmek istediyse de Afife tüm topluluk tarafından unutulmayı hiç sindiremediğini söylemiştir Genç tabip da periyodun gazetecilerinden olan Nusret Safa Coşkun a Afife nin şu satırlarını Değerli efendim ben sahneye çıkan birinci Müslüman bayan Afife Jale Sanatımı icra ettiğim yıllarda çektiğim acı ızdırap bu günlerde de sona ermiş değil Size Bakırköy tımarhanesinden yazıyorum Nitekim güç bir durumdayım ve zat ı alinize anlatmak istediğim çok şey var rica ediyorum bir gün ziyaretime geliniz Böylece gazetecilik misyonunuzu ifa ederken tıpkı vakitte insaniyet namına da çok olumlu bir iş yapmış olacaksınız göndermiştir Nusret Safa ise genç tabibin mektubunu alır almaz hastaneye gelmiş devrin baş doktoruyla birlikte Afife Jaleyle konuşmaya başlamıştır Afife Jale ise şu sözlerle başlamıştır Beni unutmuşlar efendim sahneye çıktığım vakit alnımdan öpen muharrir beni teşvik eden büyük adamlar hayranlarım seyircilerim arkadaşlarım hepsi beni unuttu Ne çabuk Kapılarımı çalan hatırımı soran bir insan yok Hepsi unutmuşlar burada boğuluyorum Tımarhane köşesinde ölmek istemiyorum Ne yapın edin beni çıkartın buradan N S Coşkun perde ve sahne sayı 6 eylül 1941 Terk Edilme Şeması Duygusal Mahrumluk Şeması Statü Arayıcılık Şeması
Genç gazeteci Afifenin ömrünün son günlerinde en büyük destekçisi olmuş hem onun ismini duyuracak o güçlü metni yazmış hastaneden çıkartabilmek için ağabeyi Salah ı bulmuş belediyeden yardım talebinde bulunup bir çok hususta destekçisi olmuştur Afife kopuk aile bağlarında büyümüş savaşlarla da yeterlice uzak kalmıştır Günün sonundaysa tekrar kendi ağabeyinin yanına gidecektir Ağabeyiyle karşılaşınca birinci sorduğu annesi ve dadısı olmuştur İkisinin de kendisinden umutlarını kestikten sonra hayatlarında yaşama maksadı kalmadığı için birbirlerine yakın vakit dilimlerinde yaşama gözlerini yumduklarını öğrenmiştir Ağabeyinin konutundayken 1 5 yıl içinde biraz daha toparlanmış kendisine birinci geldiğindeyse tekrar tiyatro mecmuası istemiştir Bu süreçte gazeteci dostu onu hiç yalnız bırakmamış her daim kendisini ziyaret etmiştir Ondan son istediği ise Selehattin i son defa görmektir Selehattin Beyefendi haberi alır almaz gelmiş geçen vakit içinde ondaki değişimi hiç anlayamamıştır Bir vakitler aşık olduğu hoş bayandan hiç yemek yiyemediği için eser kalmamıştır Afife kendisinden ağabeyine daha fazla yük olmamak için Bakırköy Ruh ve Hudut Hastalıkları Hastanesine tekrar naklettirmesini istemiştir Vefatını bekleyen Afife sanata olan kocaman aşkıyla ve kederiyle 24 Temmuz 1941 yılında Bakırköy Ruh ve Hudut Hastalıkları Hastanesi nde 39 yaşında vefat etmiştir Cenazesini ise hayatındaki değerli 3 adam kaldırmıştır Ağabeyi Salah eski eşi Selehattin Pınar ve Gazeteci Nusret Safa
O hayatı boyunca tiyatroya gönlünü vermiş tiyatronun gelişmesi için çektiği zahmetin birileri tarafından görülmesini istemiştir Onu yıkan da aranılıp sorulmamış ve pahasının bilinmemiş olmasıdır Terk edilme Duygusal Mahrumluk Statü Arayıcılık Şeması