Çocuk yetiştirmek, bilhassa birinci 7 yaşa kadar hakikaten tahammül edilemez olabiliyor, lakin 7 yaştan sonra da okul ve toplumsal ortamları gündeme geldiğinde bizi çok daha farklı ve nasıl davranacağımızı şaşırtacak durumlar gündeme geliyor. Elbette çocuk sahibi olduktan sonra onlarla yanlışsız bağlantı kurabilmek için uzman takviyesi almak en hoş ve gerekli yollardan bir tanesi, lakin buna imkan yoksa, benden size küçük bir tüyo…
Tabii ki öncesinde de kıymetli lakin bilhassa okul devrinde, hele ki kardeş sahibi ve ya ikiz çocuklarda kıskançlığın daha az yaşanması konusunda da yardımcı olabilecek bir yoldan bahsedeceğim sizlere; şartsız olumlu kabul / sevgi… Nedir bu şartsız olumlu kabul / sevgi? Kısaca açıklamaya çalışalım. Biz kabul edelim ya da etmeyelim ekseriyetle şuurlu olmayarak evlatlarımızı ve etrafımızdakileri belli şartlarla seçer ve onlara sevgimizi şartlarla veririz. Mesela haşarılık yapan çocuk yerine akıllı uslu olanı tercih ederiz yahut derslerinde bir üstünlük gösteren , hoş bir karne getirmiş olan evladımıza sarılır onu taltif ederiz, hatta bu yabancı çocuksa dahi kendi çocuğumuza örnek gösteririz. Biz farkında olmadan bu formda karşımızdaki BİREYE “falanca üzere olursan seni severim” bildirisini vermiş oluruz. Kimi lise ve orta okul çağı danışanlarımda bu ve gibisi durumları esefle gözlemleme fırsatı yakaladım maalesef. Annelerinin “bana çok düşkün” diye övündüğü çocuklar aslında ebeveynlerinin sevgisini kazanmak uğruna “çocuk” olmayı kaçırmış BİREYLER idi ve tekrar maalesef anneler bu hususta yanlışlarını kabul etmiyordu… Artık haklı bir soru soracaksınız bana, pekala ne yapalım? Her yaptıklarını beğenilen görüp zirvemize mi çıkartalım diyeceksiniz. Haklısınız, işin en güç kısmı tamda burası işte. Şartsız olumlu kabul; durum her ne olursa olsun çocuğumuzu sevdiğimizi hissettirmek temeli üzerine konseyidir. Anlatması güç ve karmaşık olan bu hususu birkaç örnek ile biraz daha açmaya çalışıp yazımı noktalamak istiyorum.
Misalen; okuldan karnelerini veya imtihan sonuçlarını almış iki kardeş, heyecan ve sevinç ile konuta gelirler, karnesi harika olmayan BİREYİN içinde hafif bir tedirginlik vardır, bu konutta karşılaştığı durumun da tesiriyle başarılı kardeşe nefret ,kıskançlık ve ebeveynin sevmediği hissine dönüşür. Fakat her iki BİREY de konuta geldiğinde veliler karnelere bakmaksızın onlara koca bir kucak ile sarılıp öpse , akabinde küçük birer ikramla taltif edip (aslında sarılmak ve onları çok sevdiğini söylemek bile bir taltiftir) sonrasında birinci evvel başarısız BİREYİN karnesine bakıp olumlu bir yol izleyerek yapan tenkitlerde bulunsa (çalışmadığın halde bu başarıyı elde ettiysen çalıştığında çok daha güzellerini başarabilirsin üzere kelamlar yumuşak bir ton ile söylenebilir mesela) , başarılı BİREYİN de karnesini inceleyip “işte çalışmanın karşılığı” üzere bir cümle ile taltif edip iki kardeşi tekrar bağrına bassa… Evet, bu türlü bir durumda kardeşe kıskançlık ve ebeveyne duyulan zımnî kızgınlık ortadan kalkabilir… Bu yol haşarı / yaramaz dediğimiz çocuklarda da çeşitli biçimlerde uygulanabilir…
Şartsız olumlu kabulün uygulanmaması yalnızca olumsuz durumların ortaya çıkmasına sebebiyet vermez, bazen gözle görülen sonuçlar olumlu üzere görünse de daha sonra çocuklarda önemli sıkıntılar ortaya çıkartmaktadır. Sevgisini akademik muvaffakiyete endekslemiş bir ebeveyne sahip olan 13 yaşındaki danışanım, girdiği her imtihandan üstün muvaffakiyet almak zorunda hissediyor ve yaşının gereği olan hiçbir faaliyeti yerine getiremiyordu. O denli ki kendisinden 4 yaş büyük ağabeyi ile annem kimi daha çok seviyor hengamesi yapıyor ve daha fazla sevgiyi hak edebilmek için başını derslerinden kaldırmıyordu… Sonuç? Akademik başarısı benzersiz amma özgüven ve arkadaşlık münasebetleri zayıf, annesine karşı saklı bir öfke besleyen ve içinde olduğu durumdan dolayı sağlıklı bir sevgi besleyemeyen bir birey…
Unutmamamız gereken yegane şey şu: onlar sizin geleceğiniz ve yer yüzüne bırakacağınız eserler, bu yapıtları inşa eden heykeltraş sizsiniz, onları ister kendine güvenen etrafına saygılı ve insanları seven yetişkinler haline getirin, isterseniz hayattan korkan yahut hayata öfkeli beşerler haline getirin, tercih sizin….