Çocuklarda işitme kaybının en sık görülen nedeni olarak bilinen orta kulak enfeksiyonları, tedavi edilmediğinde kalıcı işitme kayıplarına yol açabiliyor. Doğumsal sensörinöral tip işitme kayıpları ise genetik ve genetik olmayan nedenlerle ortaya çıkabiliyor.
İşitme kayıpları ve tedavileri konusunda bilgi veren Gaziantep Dr. Ersin Arslan Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekim Yardımcısı ve KBB Uzmanı Doç. Dr. Secaattin Gülşen, genetik işitme kaybı olan olayların yaklaşık yüzde 30’una birtakım sendromların eşlik ettiğini, genetik olmayan işitme kayıplarının ise doğumsal ya da sonradan meydana gelen nedenlere bağlı geliştiğini belirtti. Gülşen şöyle devam etti: “Gebelik esnasında geçirilen herpes, sifilis, kızamıkçık, CMV, toksoplazma üzere kimi enfeksiyonlar ve doğum sonrası geçirilen kabakulak, kızamık, menenjit üzere hastalıklar kalıcı işitme kaybına neden olabilmektedir. Doğum esnasında yaşanan kimi sorunlar olan hipoksi, sarılık ve erken doğum da işitme kaybı için risk teşkil etmektedir. Ototoksik ilaç kullanımı, travmalar ve gürültü üzere faktörler de sonradan gelişen işitme kayıpları nedenleri arasındadır” dedi.
Koklear implantlamada güzel sonuç almak için vakit kaybedilmemesi gerekiyor
Türkiye’de her 1000 doğumda ortalama 1-3 ortasında işitme kaybı gözlemleniyor. Ülkemizde akraba evliliği ve düşük sosyo-ekonomik düzeyin yaygın olduğu doğu ve güneydoğu bölgelerinde ise doğumsal işitme kaybı oranının bu faktörlere bağlı olarak 2-3 kat arttığına dikkat çekiliyor. Doç. Dr. Secaattin Gülşen, işitme kaybı probleminin çözülmediğinde, bilhassa çocuklarda telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğurabildiğini, lakin doğumsal işitme kayıplarının erken tanılanıp uygun formda rehabilite edilmesi halinde, çocuğun entelektüel gelişimine devam edebileceğini belirtti. Gülşen, doğumsal işitme kaybı olup hiç işitsel uyaran almamış çocuklarda belli bir yaştan sonra koklear implantasyon yapılsa dahi beynin lisan öğrenme kapasitesi çok zayıfladığı için yarar sağlanamadığını kelamlarına ekledi.
Yetişkinlerde de kalıcı ve faal işitme tahlillerine vakit kaybetmeden ulaşılmalı
Yetişkin çağdaki işitme kayıpları, işitme kaybının tipine nazaran ve işitme kaybının nedenlerine nazaran farklı yaş kümelerinde ortaya çıkıyor. Örneğin sensörinöral tip yani sinirsel tip işitme kaybı 60-65 yaş üstü bireylerde işitme hududunun zayıflamasıyla meydana gelen, genelde yüksek frekanslardaki seslerin algılanmasındaki zayıflık ile karakterize olan ve tüm ses frekanslarında da etkilenmeye yol açan bir tip olarak biliniyor. Gülşen, ülkemizde sensörinöral işitme kayıplarının en yaygın tedavi seçeneğinin işitme aygıtları olduğunu, lakin bu aygıtların kâfi gelmediği durumlarda koklear implant, orta kulak implantları ve kemiğe implante edilebilen sistemlere başvurulması gerektiğini belirtti. Kronik orta kulak iltihabı, otoskleroz (üzengi kemikçiği kireçlenmesi) ve timpanoskleroz (yaygın orta kulak kireçlenmesi) üzere orta kulağı ve bazen iç kulağı da etkileyebilen hastalıklara bağlı olarak sıklıkla iletim tipi işitme kaybı görülüyor. Miks tip ya da sensörinöral tip işitme kaybında ise yüksek sese maruziyet, şiddetli seslere bağlı akustik travma, enfeksiyonlar, ani işitme kaybı ve baş travması nedenler ortasında.
Yetişkin bireylerde işitme aygıtından yarar sağlanamayan işitme kayıplarında vakit kaybetmeden koklear implantasyon yapılması gerektiğini tabir eden Gülşen, “İşitsel uyaran olmadığı müddet boyunca beyindeki işitme merkezi deprivasyon dediğimiz işitsel uyaranı algılama ve anlamlandırma kapasitesi açısından körelmektedir. Bu nedenle süratle implantlama yapılması başarıyı artıracaktır” dedi.
Erişkinlerde sonradan görülen ve tedavi edilmeyen işitme kayıpları Demans (bunama) üzere bir kadro zihinsel hastalıklara neden olabiliyor. İşitme kaybı bireyin kendisini toplumdan ve toplumsal etrafından izole etmesine neden olduğundan, öz itimat eksikliği, içe kapanma ve uzun süren toplumsal izolasyon sonucu depresyon üzere ruhsal hastalıklar da görülebiliyor.
İşitme implantları devlet garantisinde
İşitme aygıtı ya da koklear implant tercihi hastanın ve doktorun birlikte alacağı ortak karar ile belirleniyor. İşitme aygıtından yarar görmeyen ve saf ses ortalaması bir kulakta 70 dB ve daha makus, karşı kulakta 90 dB ve daha makûs olan ve konuşmayı ayırt etme skorunun yüzde 30’un altında kaldığı bireylerde koklear implant bedeli SGK tarafından karşılanıyor. Koklear implant adayı olan çocuk hastalarda da bir yaşından sonra koklear implant aygıtının bedeli SGK tarafından karşılanmakta. Tıbbi açıdan bakıldığında 6-7 ayı aşan bebeklerde koklear implant ameliyatının yapılabileceğini belirten Doç. Dr. Şecaattin Gülşen, üst yaş sonunun hastadan hastaya nazaran değişmekle birlikte işitme aygıtından yarar görmeyen ve lisan gelişimi olmayan çocuklarda 4 yaştan evvel koklear implant ameliyatının kesinlikle yapılması gerektiğine dikkat çekti.
Hibya Haber Ajansı
