Etiketlemeler çocukların özgüvenlerinin düşmesine neden olur.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’nun (DEHB) çocukların ömür kalitelerine, gelişim düzeylerine, akademik hayatlarına ve toplumsal bağlarına olumsuz tesirleri olduğunu söylüyor. Bu çocukların okulda beklenenin altında performans gösterdiklerini belirten Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, ayrıyeten etraftan olumsuz yansılar aldıklarını ve ‘yaramaz, uyumsuz, tembel’ üzere etiketlenmelere maruz kaldıklarına dikkat çekiyor. “Bu etiketlemeler çocukların özgüvenlerinin düşmesine ve kendilerini makûs görmelerine neden olur.” diyen Konuk aileleri uyarıyor: “Çocukların kendi gereksinimleri ve etrafı ortasında istikrarlı alakalar kurması ve sürdürmesi, sağlıklı gelişen bir benlik kavramı ile mümkündür.”
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’na sahip çocukların, eğitim ve toplumsal hayatlarında ne üzere meselelerle karşılaşabileceklerine dair açıklamalarda bulundu. Konuk, bu çocukların aileleri ve eğitimcilerinin çocuklara davranışlarına ait de tekliflerini sıraladı.
Ders sayısı ve zorluk derecesinin artmasıyla performansta süratli düşüş görülebilir.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu’nun (DEHB) çocukların hayat kalitelerine, gelişim düzeylerine, akademik hayatlarına ve toplumsal bağlarına olumsuz tesirleri olduğuna dikkat çekerek kelamlarına başlayan Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, “Okulda beklenenin altında performans gösterirler. Tıpkı vakitte zekadan bağımsız olarak çocuğun öğrenmesinde dikkatle ilgili yaşadıkları problemler derslerde öğrenmeyi de güçleştirir. Dikkat sorunu olan çocuk verilen yönergeleri tam anlayamaz ve dersi takip etmekte epeyce zorlanır. Benzeri halde derslerinin, ödevlerinin başında saatlerce oturmalarına karşın bir vazifesi yapmakta zorlandıkları için ödevini tamamlayamadan masadan kalkarlar. Unutkan ve dalgın olurlar. Sıklıkla ders araç gereçlerini, gündelik kullandığı eşyaları kaybederler. Ödev ve sorumlulukları konusunda uygun planlama yapamazlar, öncelikleri belirlemekte zahmet yaşarlar. Yaş ilerledikçe ders sayısı ve derslerin zorluk derecesinin artması ile akademik performansta süratlice düşme görülebilir.” açıklamasında bulundu.
Kurallara uymakta zorlandıkları için akranlarıyla meseleler yaşayabilirler
Hareketli ve dürtüsel olan çocukların ise dikkat meseleleri eşlik etsin ya da etmesin sınıfta ders müddetince oturmakta zorlandıkları ve daima hareket muhtaçlığı duydukları için dersi takip edemeyeceklerini kaydeden Konuk, “Çok konuşup, hem kendilerinin hem de sınıftaki arkadaşlarının derse olan dikkatini bozabilirler. Sabırsızdırlar ve isteklerini bekletmekte, ertelemekte epeyce zorlanırlar. Arkadaşlarının oyunlarını böldükleri, düşünmeden hareket ettikleri ve kurallara uymakta zorluk yaşadıkları için akranlarıyla sıklıkla sıkıntılar yaşayabilirler.” dedi.
“Etiketlemeler çocukların özgüvenlerinin düşmesine neden olabilir”
Okul ortamında yaşanan bu stil sıkıntıların çocukları yalnızca akademik taraftan olumsuz etkilemeyeceğinin altını çizen Konuk, “Sıklıkla etraftan olumsuz yansılar almasına, toplumsal ortamlardan dışlanmasına sebep olmakla birlikte ebeveynleri, öğretmenleri yahut arkadaşları tarafından yaramaz, dalgın, sakar, uyumsuz, tembel üzere etiketlenmelere de maruz kalırlar. Bu etiketlemeler çocukların özgüvenlerinin düşmesine ve kendilerini makûs görmelerine neden olur. Halbuki ki çocukların kendi muhtaçlıkları ve etrafı ortasında istikrarlı ilgiler kurması ve sürdürmesi, sağlıklı gelişen bir benlik kavramı ile mümkündür.” formunda konuştu.
Çocuğun yerine ödev yapmak yerine çalışmanın planlamasına takviye olunmalı
“Bu etiketlenmeyi önlemek ve çocuğu desteklemek ismine öğretmenlerin ve ebeveynlerin rehberliği ve yönlendirmeleri epey kıymetli.” diyen Uzman Klinik Psikolog Elvin Akı Konuk, “Çocuğun günlük yaşantısında açık, anlaşılır rutinler oluşturmak ve rutinlere ahenk sağlamak gerekir. Bilhassa çocuk ödevlerini tek başına yapmakta zorlanıyor ise yardımcı olunmalı. Lakin bu yardım çocuğun yerine ödev yapmak değil, ödev yapmanın ve ders çalışmanın planlamasını desteklemek ve anlamadığı bahislerde takviye olmak biçiminde olmalı.” ikazında bulundu.
Sınıfta ön sıralara yakın, dış uyaranların az olduğu bir sırada oturtulmalılar
Ödev yapmakta zorlanan çocuklar için ödevlerin küçük modüllere bölünerek ek mühlet tanınması tavsiyesinde bulunan Konuk kelamlarını şöyle tamamladı:
“Sınıf ortamında ise DEHB’li çocukların ön sıralara yakın, dış uyaranların az olduğu bir sırada oturmaları dikkatlerinin mümkün olduğunca daha az dağılmasını sağlayacaktır. Derste çocuğun hareket gereksinimini karşılayabileceği sınıf içi sorumluluklar verilebilir. Olumlu her davranışı için çocuğa özel olumlu geribildirim sunulmalıdır. Toplumsal açıdan okul ortamında desteklemek, küme çalışmalarına iştirak göstermesini sağlamak, arkadaşlarıyla bağlantı ve irtibatlarının de artmasını sağlayacaktır.”
