Dişler düzgün temizlenmediğinde, üzerlerinde ve ortalarında biriken yiyecek artıkları bakteriler üretirler. Bakteri plağı dediğimiz bu püremsi birikintiler, diş çürüklerinin ve dişeti iltihaplarının baş sorumlusu olup, vakitle tükürüğün çökelmesi sonucu diş taşlarını oluştururlar. Bakteri plağının içinde üreyen mikroorganizmalar, şekerli besinleri parçalayarak asit üretirler. Ve bu asit, dişi küçük bir bölgeden başlayıp giderek büyüyen bir biçimde çürütür. Daha ileri safhalarda çekim kaçınılmaz olabilir. Dişeti iltihabının birinci belirtisi dişetindeki kanamalardır. Dişetlerinde renk, hal bozuklukları ve ağız kokusu ile kendini daha da muhakkak eder. Dişeti iltihabının neden olduğu diş kayıpları, çürüklerin neden olduğu diş kayıplarından çok daha fazladır.
Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki, Sağlıklı dişeti açık pembe renktedir. Dişe ve kemiğe sıkıca yapışmış olup, portakal kabuğuna misal parlak – pütürlü bir görünümü vardır.
Diş eti Hastalığının Belirtileri:
• Diş eti hastalıklarının birinci ve en değerli belirtisi dişeti kanamasıdır. Sağlıklı dişeti kanamaz
• Diş etlerinde şişmeler, kızarmalar oluyorsa,
• Diş etlerinde çekilmeler ve açığa çıkan kök yüzeylerinde oluşan hassasiyet oluşuyorsa,
• Dişeti kenarlarında yahut dişler ortasında, diş taşlarına bağlı olarak oluşan siyah alanlar görülüyorsa,
• Diş ile dişeti ortasından iltihap geliyorsa,
• Dişlerde sallanmalar, uzamalar ve dişler ortasında açılmalar oluyorsa,
• Ağızda daima bir berbat koku ve berbat tat hissi var ise,
geç kalmadan bir dişhekimine muayene olunması gerekir. Neler Dişeti Hastalığına sebep olur?
Dişeti hastalığının temel nedeni bakteri plağı denen dişe sıkıca tutunan, yapışkan saydam bir katmandır. Tırnağınızla dişinizin üzerini kazıyarak plağı fark edebilirsiniz. Plağın bir miligramında 200 ile 500 milyon ortasında bakteri bulunur. Bunun yanısıra aşağıdaki faktörler de dişeti sıhhatinizi etkilemektedir.
• GENETİK FAKTÖRLER Yapılan araştırmalara nazaran %30 oranında genetik bir yatkınlık vardır. Ayrıyeten ağız bakımının berbat olması ile dişeti hastalığının gelişme mümkünlüğü 6 kat daha artar. Ailede dişeti sorunu olan bir kişi var ise kesinlikle bir dişeti uzmanına siz de muayene olun.
• SİGARA Hepimizin bildiği üzere sigara kanser, akciğer, kalp hastalıkları üzere bir çok kıymetli rahatsızlıklara sebep olur. Tüm bunların dışında ağız içi mukozası ve dişetleri için de çok ziyanlıdır. Dişetlerinin yumuşamasına ve dişeti hastalıklarının gelişmesine neden olur.
• İLAÇ KULLANIMI Doğum denetim hapları, anti-depresanlar, kalp ilaçları ağız sıhhatinizi tesirler. Bu yüzden bu ilaçlardan birini kullanıyorsanız lütfen diş doktorunuzu ikazınız ve ağız hijyeninize ayrıyeten kıymet veriniz.
• HORMONAL DEĞİŞİKLİKLER Hamilelik, puberte, menapoz, mensturasyon üzere hormonal değişikliklerin ağır olduğu devirlerde ağız hijyeninize ayrıyeten itina göstermeniz gerekmektedir. Diş etleriniz bu periyotlarda daha hassas olur. Diş eti hastalığına yatkınlık artar.
• GERİLİM Hipertansiyon, kanser üzere pek çok rahatsızlığın nedenlerinden biri olmasının yanında dişeti hastalıklarının da risk faktörlerindendir. Araştırmalar göstermiştir ki periodontal hastalıklarda dahil olmak üzere gerilim bedenin enfeksiyonla çabasını zorlaştırmaktadır.
• DİŞ SIKMAK YAHUT GICIRDATMAK Diş ve dişeti ortasındaki kuvvetin azalmasına neden olarak periodontal doku yıkımına sebep olurlar. Diş etlerindeki çekilmenin bir sebebi de diş sıkmaktır. Kesinlikle gece plağı takılarak bu sıkmanın durdurulması gerekir.
• MAKUS BESLENME Bedenin, immun (bağışıklık) sisteminin zayıflamasına ve buna bağlı olarak, diş eti enfeksiyonu da dahil olmak üzere enfeksiyonlarla uğraşının zorlaşmasına neden olur.
• DİABET-ŞEKER HASTALIĞI Diabet hastaları periodontal (diş eti) enfeksiyon açısından yüksek risk kümesine girerler. Kesinlikle rutin diş eti denetimlerini bir diş eti uzmanına (periodontolog) yaptırarak ağız hijyenlerine ayrıyeten ihtimam göstermelidirler.
• BERBAT YAPILMIŞ KURON KÖPRÜ VE DOLGULAR Dişetine basan ve taşkın yapılmış dolgu, kuron ve köprüler dişetlerinde sorun oluşturur.
• Sağlıklı Diş ve Diş etleri
Bakteri plağı kaldırılmazsa sertleşir ve diş taşı ya da tartar olarak isimlendirilen birikintiler oluşur. Plaktaki bakteriler tarafından üretilen toksinler (zararlı maddeler) dişetlerine ziyan verir. Toksinler dişetlerinin etrafındaki dayanak dokularını yıkar, dişlerden uzaklaşır, oluşan periodontal ceplerde daha fazla bakteri plağı birikir. Periodontal hastalık geliştikçe cepler daha da derinleşir. Bakteri plağı dişlerin açığa çıkmış kök yüzeylerine yapışır. Dişlerin kemik takviyesi yok olur ve tedavi edilmeyen dişler sallanmaya başlar ve sonunda çekilir. Diş eti hastalıklarına neden olan öteki ögeler nelerdir?
Periodontal hastalıkların ana nedeni bakteri plağı olmakla birlikte, öbür ögeler da dişetlerinizin sıhhatini etkileyebilir
Beslenme biçimi ve tütün kullanma ağız sıhhatinizi etkilemektedir. Besleyici bedeli düşük bir diyet bedenin hastalıklara karşı gayret gücünü azaltmaktadır. Ayrıyeten, gerilim bedenin hastalıklardan korunma kabiliyetini etkileyebilir. Tütün kullananlar, kullanmayanlara nazaran, dişetlerini daha fazla tahriş etmektedirler. Lösemi, AIDS üzere bedenin savunma sistemini etkileyen hastalıklar dişetlerinin durumunu daha berbat bir hale getirebilir. Şahısların enfeksiyona çok açık olduğu, denetim altında olmayan diabet üzere durumlarda dişeti hastalığı ekseriyetle çok daha şiddetlidir ve denetim altına alınması daha güçtür.
Hamilelik sırasındaki hormon değişimleri, dişetlerinin daha kırmızı, bakteri plağına karşı daha hassas bir hale gelmesine neden olur. Erken safhalarında bulunan varolan bir dişeti hastalığı bilhassa hamilelik devrinde daha da şiddetlenebilir.
Doğum denetim hapları, antidepresanlar ve birtakım kalp ilaçları ağız sıhhatinizi etkileyebilir.
Genel sağlığınızdaki en küçük değişimleri diş doktorunuza bildiriniz.
Dişeti hastalıkları nasıl teşhis edilir?
Diş tabipleri dişetlerinin genel görünümünden şüphelendikleri vakit periodontal sonda ismi verilen bir alet ile diş ile dişeti ortasındaki dişeti cebinin uzunluğunu ölçerler. Yetişkinlerdeki her ağız içi muayenesinin bir modülü olarak periodontal muayene yapılmalıdır. Dişlerin etrafındaki kemik dokusunu pahalandırmak için röntgen sinemalar alınabilir.Dişeti hastalıklarından nasıl korunabilir?
Periodontal hastalıkların önlenmesinde değerli rol oynayabilirsiniz. Ömür uzunluğu dişlerinizi ağızda tutmak için bakteri plağının, diş fırçalaması ve diş ipi kullanılması ve kimyasal casuslarla tertipli olarak her gün, dişlerden uzaklaştırılması gerekmektedir.
Üstte sayılanlara ek olarak diş tabibine nizamlı gidilerek denetimlerin yaptırılması son derece değerlidir. Günlük ağız bakımı diş taşlarının oluşumunu en az düzeyde tutmakla birlikte büsbütün önleyememektedir. Bir diş doktoru tarafından yapılacak diş taşı paklığı; sizlerin diş fırçası, diş ipi ile temizleyemediğiniz bölgelerdeki sertleşmiş diş taşlarının ortamdan uzaklaştırılmasını sağlar. Diş taşlarının kaldırılmasına diş taşı paklığı ismi verilmektedir. Diş doktorunuzun sizin özel ihtiyaçlarınıza nazaran ferdî bir ağız bakım planı yapabilir. Bu programla dişleriniz ile dişetlerinize ziyan vermeksizin diş fırçalamayı ve diş ipi kullanmayı uygulayabilirsiniz.
Diş tabibini nizamlı ziyaret ederek ağız sıhhat eserleri hakkında diş doktorunuzdan teklifler alabilirsiniz. Piyasada pek çok çeşit diş fırçası, diş ipi, ağız gargaraları ve dişler ortası temizleyicileri bulunmaktadır. Diş doktorunuz size en uygun olan eserleri seçmenizde yardımcı olacaktır.
Dişeti hastalıklarının erken safhalardaki tedavisi diş taşı paklığı ve kök yüzeyi düzleştirmesidir. Bu basamaklarda dişlerin etrafındaki ceplerden bakteri birikintileri ve diş taşları uzaklaştırılır ve kök yüzeyleri düzleştirilir. Bu süreçlerle iltihaba neden olan bakteriler ve toksin hususlar ağızdan uzaklaştırılır.
Daha ilerlemiş hadiselerde cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi müdahalenin gayesi; derin ceplerdeki diştaşlarını ve hastalıklı dokuları ortamda uzaklaştırarak güzelleşmenin olabilmesi için kök yüzeylerini düzleştirmek ve dişetlerine kolay temizlenebilmesi için hal vermektir.
Tedavilerden sonra periodontal hastalar periyodik olarak görülmelidir. Periodontal tedavi ile elde edilen olumlu sonuçları muhafazanın tek yolu dişlerin fırçalanması, diş ipi ve bakteri birikintilerini ortamdan uzaklaştıran kimyasal casusların sistemli olarak kullanılmasıdır. Ve en değerlisi diş doktorunun önerdiği aralıklarla denetiminizi yaptırmaktır.