Giriş
Yasal olarak evlenen iki insanın birlikteliğinin yasalar karşısında sona erdirilmesine boşanma denir Erdim L Kurtköy EscortPendik EscortKartal EscortMaltepe EscortTuzla EscortAnadolu Yakası Escort Ergün A 2016 Çağdaş toplumların bir sorunu olarak görülen boşanma birinci olarak bireylerin boşanma kararını vermesi gerektiği düşünsel bir evre ile başlar Geniş M Toker B Şakiroğlu M 2019 Düşünsel kademeyi daha sonra duygusal bir süreç takip eder ve yasal süreç ile de evlilik sonlanır Geniş M Toker B Şakiroğlu M 2019 Boşanma aile içindeki çatışmalar yüzünden aile yapısına bir bütün olarak ziyadesiyle ziyan verir Bilici A 2014 Ailedeki her birey için birçok istikametten karmaşık yeni bir yapıya başlangıç olan bu olay çocuklar için daha fazla tesir gösterebilir zira bu yeni durumdan en fazla hasar alma ihtimali olan onlardır Erdim L Ergün A 2016 Onlar için en önemli inanç ortamı olan aile yapısının bu formda dağılması onlarda bir ekip inanç ve tasa sorunları ortaya çıkarabilir Bilici A 2014 Lakin Mert Geniş Bengü Toker ve Mehmet Şakiroğlu nun 2019 yaptığı çalışmaya nazaran boşanmanın çocuklar açısından yalnızca olumsuz sonuçlar değil tıpkı vakitte da olumlu etkenler de doğurduğunu görmekteyiz Bununla birlikte çocukların yaş ve cinsiyetlerinin de boşanmanın sonuçları üzerinde büyük bir tesiri vardır Geniş M Toker B Şakiroğlu M 2019 Bunların ışığında boşanmanın sonuçlarının tek bir tane değil birçok farklı boyutu olabildiğini gözlemleyebiliriz 2019
Boşanmanın Çocuk Üzerindeki Etkileri
Çocuğun boşanmadan nasıl etkileneceğini çocug un yaşı cinsiyeti boşanma sonrasında ebeveyn ve çocuk ortasındaki ilis kinin ve ebeveynlik bakımının niteliği çocug un hayat biçiminde oluşan deg is iklikler ebeveynlerin muhtemel yeni partnerleri ve yaptıkları yeni evlilikler üzere birtakım etkenler belirler Korlatt Y 2003 Bu etkenlerle bir arada boşanma çocuklar üzerinde duygusal davranışsal toplumsal akademik ruhsal ve ekonomik olarak tesirini gösterir Geniş M Toker B Şakiroğlu M 2019 Boşanmış ailenin çocukları için vaktinde takviye almak çok büyük ehemmiyet taşır ve alınmadığında çocukta bu durum yüzünden utanç hissetme inançta hissetmeme ve tasa yahut kedini suçlama üzere tesirler gözlemlenebilir Erdim L Ergün A 2016 Öfke nöbetleri geç toplumsallaşma depresyon zayıf benlik algısı kurallara karşı gelme formunda farklı problemlere yol açtığı da sıkça görülmektedir Geniş M Toker B Şakiroğlu M 2019 Çocukların ebeveynlerinden gelen takviyede azalma hissetmeleri maddi olarak kimi ekonomik ıstıraplar çekmeleri isteksizlikten kaynaklı akademik hayat başarılarındaki düşüş ve arkadaşlarıyla olan ilgilerinde dışlanmışlık hissi ile yalnızlık çekme üzere sıkıntılar yaşadıkları gözlemlenmektedir 2019
Çocukların boşanma sonucunda olumsuz etkilendiği gözlemlenen durumlarda genelde ebeveyn çatışmalarının çocuğun önünde gerçekleşmesi boşanma sürecindeki ebeveynlerin çocuğa karşı tavırlarının ve davranışlarının yetersiz ve tutarsız olması çocuğa kendini rahatça ve özgürce durumla ilgili tabir etme bahtının tanınmaması ve yaşanan maddi kahırlardan ötürü değişen hayat şekli üzere aksilikler yaşadığı görülmüştür Geniş M Toker B Şakiroğlu M 2019 Bu aksiliklere maruz kalan boşanmış ailelerin çocukları genelde daha düşük benlik hürmetine sahip öz inancı düşük davranışsal ve duygusal sorunları olan akademik başarısı düşük bireyler olarak karşımıza çıkma riski taşırlar Erdim L Ergün A 2016 Bununla birlikte daha sonraki yıllarda da depresyon ve husus kullanımı üzere sorunları deneyimlemelerinin de oranı artar 2016
Diğer taraftan daha evvelden de bahsettiğimiz üzere yalnızca olumsuz sonuçları olmayan boşanma şayet yanlışsız yönetilirse müspet sonuçlar doğurma ihtimaline de sahiptir Bu durum en çok boşanma sonrasındaki kurallar ve düzenlemelerin net bir halde yapıldığı ebeveyn çocuk bağlantılarında gözlemlenebilir Korlatt Y 2003 Çocuk ve ebeveynler ortasında kurulan bağın olumlu tarafta etkilenme üzerinde tesiri çok fazladır Çocukları taraf tutmaya zorlamamaları ebeveynlerin tekrar bir ortaya gelmeyeceği ile ilgili kesin bilgi verilmesi boşanmadan suçlanacak kişinin çocuk olmadığı ebeveynlerle görüşmelerdeki tertip ve istikrar ve son olarak çocukların boşanma ile ilgili his ve kanılarını rahatça söz edebileceği bir ortama sahip olması kaliteli bir ebeveyn çocuk münasebetinde bulunması gereken niteliklerdir Geniş M Toker B Şakiroğlu M 2019
Boşanmadan nasıl ve ne kadar etkilenileceğini belirleyen öbür etkenler ise çocuğun cinsiyeti ve yaşıdır Korlatt Y 2003 Bilir ve Dabanlı 1981 nın araştırmasına nazaran boşanmadan en çok etkilenen yaş ve cinsiyet kümesi kız çocukları için 5 6 yaş erkek çocukları için 8 10 yaş olarak belirlenmiştir Erdim ve Ergün e nazaran 5 6 yaş okul öncesi çocuklardaki mümkün belirtiler içe kapanma tasa duyma beslenme ve uykuda tertip bozulması ve altına ıslatma üzere davranış bozuklukları biçiminde sıralanabilir 2016 8 10 yaş için ise gelecek tasası geç toplumsallaşma ve arkadaşları ile bağlarında sorun yaşama ve ebeveyni suçlama bu yaş kümesinde yaşanan sıkıntılara örnek olabilir 2016
Sonuç ve Öneriler
Sonuç olarak aile içinde boşanmadan en çok etkilenen bireyler çocuklardır Lakin bu durum tesirin yalnızca olumsuz tarafta olabileceğini göstermez Boşanmanın çocuklar üzerinde olumlu tesirleri de olduğunu gösteren birçok çalışma bulunmaktadır Bu da boşanmanın aslında çok taraflı bir olay olduğunu göstermektedir Bunun yanı sıra çocuklar yaşları ve cinsiyetleri tesiri ile de boşanmadan farklı sonuçlar elde ederler Çocukların boşanmadan nasıl etkileneceğini ebeveynlerin boşanma sonrası tavır ve davranışları çocuk için yarattıkları anlayış ve tabir ortamı ve sonraki süreç için netlik ve kararlılık çerçevesinde bilgi verilmesi üzere çocuğa inanç ve meçhullüğü giderici aksiyonlarda bulunulması belirler O yüzden bu sürecin geç olmadan bir profesyonel dayanak alınması ile yönetilmesi çok değerli bir faktördür
Buna ek olarak boşanmamış lakin çatışma yaşayan ebeveynlerden oluşan bir aile yapısında büyüyen çocuğun da birebir derecede olumsuz sonuçlara sahip olabileceğini kabul etmeliyiz Meskenin içerisinde huzur olmadığında ve çocuk her seferinde ebeveynler ortası çatışmaya maruz bırakıldığında bu durumdan da negatif olarak etkilenmesinin mümkün olduğu unutulmamalıdır Bu yüzden boşandıktan sonra gerekli dayanak doğrultusunda hakikat adımlar atılması çocuk için daha sağlıklı bir ortam yaratılması açısından boşanmadan bir ortada yaşayıp çocuğu problemli bir aile ortamına mecbur bırakmaktan daha olumlu sonuçlara öncülük edecektir
Daha sonrasında gerçekleştirilecek çalışmalar için boşanmamayı tercih eden ebeveynler ve boşanmış ebeveynlerin çocuklarının mukayeseli olarak tahlil edilmesi önerilebilir Tıpkı vakitte çocukların yaş kümelerine ve cinsiyetine nazaran incelenmesi de çıkarılan sonuç için güçlendirici nitelikte olacaktır Bunun yanı sıra boşandıktan sonra çabucak takviye alan dayanak almada geç kalmış ve takviye almamış ebeveynlerin çocuklarıyla yapılacak tahliller bu üç farklı durumun çocukları nasıl etkilendiğini ve hangi belirtileri gösterdiklerini gözlemlemek açısından yararlı olacaktır