Mobbing iş yerinde çalışanlar ve patronlar tarafından şahıslara uygulanan ve tekrarlanan makûs davranışları tanımlamak emeliyle kullanılan bir kavramdır. Bu berbat davranışlar şahısta ruhsal yıpranmalara sebep olabileceği için mobbing ruhsal taciz olarak da ele alınmaktadır. Bu makûs davranışlar bazen aşağılama, kelamlı tehdit hatta şiddete varan boyutlara ulaşabilmektedir. Kavramın terminolojisine baktığımızda ‘’mobbing’’ yuvasını saldırgandan korumak için saldırganın etrafında uçan kuşların davranışlarını betimlemek emeliyle birinci defa 19. yüzyılda biyoloji alanında kullanılmıştır. Daha sonra 60’lı yıllarda toplumsal psikolog Konrad Lorenz tarafından küçük hayvan kümelerinin kendilerinden daha güçlü ve yalnız olan hayvana toplu formda saldırarak uzaklaştırması ya da tıpkı kuluçkadaki hayvanların içlerinden en zayıf olanı yemeksiz ve susuz bırakarak dışlaması ve en sonunda fizikî ataklarla öldürerek kümenin dışına atması halinde açıklanmıştır. İş yerinde mobbing kavramı ise birinci kere 80’li yıllarda Alman çalışma psikoloğu Heinz Leymann tarafından psikoloji lüteratürüne kazandırılmıştır. Günümüze geldiğimizde ise mobbing kavramı yapılan araştırmalara nazaran çalışanların birbirlerini rahatsız ve huzursuz edici davranışlarla taciz etmeleri, birbirlerine makûs davranmaları yani özetlersek, kişilerarası ruhsal şiddet davranışları manasına gelmektedir. İş yerinde gelişen bu çatışmalar ve tansiyonun artmasıyla vakitle çalışanların örgüt sıhhatini bozan, iş doyumunu azaltan ve muvaffakiyetini olumsuz etkileyen temel bir sorun haline gelmektedir. Bu durumun süreğen olması mobbing’e uğrayan bireylerin iş hayatının dışına itilmesi muhtemel bir durumdur. Mobbing kişinin saygısız bir davranışın gayesi olmasıyla başlayan bir süreçtir. Bir kişi yahut birkaç kişinin makûs davranışlarına maruz kalan mağdur iş yerinde kendisine sonra da etrafına yabancılaşmaya başlar. Bu süreç işe karşı kayıtsızlık, bıkkınlık, yılgınlık ve performas düşüklüğü ile başlar ve istifa ile sonuçlanır. Mobbing sonucu bireylerde oluşabilecek ruhsal bozukluklar aşağıda sıralanmıştır;
*Depresyon
*Panik atak
*Yüksek Tansiyon
*Taşikardi
*Psikosomatik birtakım belirtiler (baş ağrısı, sırt ağrısı)
*Dikkati toplayamama
*Yeme bozuklukları
*Deri üzerinde kaşıntı ve döküntüler
*Mide bağırsak bozuklukları
*Bağışıklık sisteminde düşüş
*Özgüven eksikliği
*Travma sonrası gerilim bozukluğu (ağır olgularda)
Mobbing dışardan bir şahsa ziyan veriyormuş üzere görünse de aslında bireye, iş yerine ve topluma da tesirleri bulunmaktadır. Bu negatif tesirler zincirleme halinde birbirini tesir etmektedir. Münasebetiyle bir ortamda mobbing uygulanıyorsa o ortamdaki herkes mobbing’i durdurmak için gayret etmelidir. İş yerinde mobbing ile çaba edebilmek için atılabilecek en önemli adımlar;
* yaşanılan olgu ve sürecin isminin konması
* tedbirler alınması
* toplumun tüm seviyesinde bilgilendirme yapılmasıdır.
Postun açıklaması: Toplumsal psikolog Konrad Lorenz’e 60’lı yıllarda ‘’mobbing’’ kavramını birebir kuluçkadaki hayvanların içlerinden en zayıf olanı yemeksiz ve susuz bırakarak dışlaması olarak açıklamıştır. Pekala günümüzde bu kavram hangi manaya gelmektedir?
