‘Kendini sev’, ‘Kendini sevmeyen diğerini sevemez’, ‘Her şey kendinle başlar’ cümlelerini sıkça duyarız bilgelik makamında. Lakin kendini sevmenin nasıl uygulanacağıyla ilgili bir fikrimiz olmaz bazen.
Kendini sevmek sorumluluk hissiyle başlar ve bu hissin iki istikameti vardır. Bir, kendimize olan sorumluluğumuz; iki, etrafa olan sorumluluğumuz.
Kendimize olan sorumluluğumuz, kendi potansiyelimizi, zihinsel, bedensel ve ruhsal boyutlarıyla yaşamak;
Zihinsel olarak, artık bilmekteyiz ki zekanın farklı boyutları bulunmakta ve Amerikalı psikolog Howard Gardner Çoklu Zeka Kuramı’yla bu boyutları mantıksal-matematiksel, görsel-uzamsal, sözel, müzikal, varoluşsal, kinestetik, içsel, doğasal ve toplumsal zeka formunda ortaya koymuştur. Tüm zeka boyutlarını destekleyecek aktiviteler içerisinde olarak zihnimizin potansiyelinin hakkını vermiş oluruz. Örnek olarak; bir müzik enstrumanı çalmaya çalışarak yahut müziği konsantre bir formda dinleyerek müzikal zekamızı; spor, dans yahut tiyatro üzere bedensel farkındalığımıza yönelik aktivitelerle, kinestetik zekamızı; sudoku vb. oyunlar oynayarak ve sayısal sorunlar çözerek mantıksal-matematiksel zekamızı; meditasyon yaparak varoluşsal ve içsel zekamızı; kitap okuyarak , yaratıcı müelliflik denemeleri yaparak yahut yeni bir lisan öğrenerek sözel zekamızı; çokça insan ilgilerinde ve farklı ortamlarda bulunarak toplumsal zekamızı geliştirebiliriz.
Bedensel potansiyelimizi yaşamak ise sağlıklı beslenme ve spor yapma alışkanlığı geliştirmekle sağlanır. Vücudumuz bizim görünen boyutumuz ve onun formu aslında bize hem ruhumuz, hem de fikir biçimimiz hakkında ipuçları verir. Sağlıklı beslenme ve spor yapmanın vücudumuza olan yararları hakkında bilgi edinmek, bilinçlenmeyi getirir ve bu bilgileri uygulamamız noktasında bizi motive eder. Böylelikle vücudumuzun olması gereken uygun formunu yaşama bahtımız olur.
Ruhsal potansiyelimizi yaşamak, öncelikle ömrün yalnızca beş duyumuzla algıladığımız şeylerden ibaret olmadığını anlamakla başlar. Daha derinlerde ince bir alem vardır ve kaynağımız bu alemdir; oradan besleniriz. O kaynağa ulaşmak, sessiz vakitler ister. Onun için, vakit zaman yalnız kalmalı ve içine dönmelidir insan. Kalbiyle cihan ortasında kuracağı bağa odaklanmalı, bütünü hissetmeli ve kaynakla dolmalı. Bunu sağlamanın en değerli yollarından birisi meditasyondur. Kişi, muhtaçlığı olan meditasyonu uygulayarak ruhunu yüceltebilir.
Öbür bir yanda ise kişinin etrafa olan sorumluluğu kelam bahsidir.
Burada, etkileşimde olduğu şahıslarla sağlıklı ve istikrarlı bağlar geliştirmek; bir de yaşadığı alanı korumak ve ona sahip çıkmakla yerine getirir bu sorumluluğu.
Sağlıklı ve istikrarlı alakalar kurmanın temelinde kabul vardır. İnsanları ve durumları yargılamadan olduğu üzere kabul etmek, bize uygun gelmiyorsa bile yüksek empati kurarak anlamaya çalışmak ve kendi doğrularımızı dayatmadan onlara kendileri olmaları hakkını tanımak.
Yaşadığımız etraf bizim var olduğumuz yer. İçerisi yahut dışarısı diye ayırt etmeden yeryüzüne, dünyamıza kendi meskenimiz şuuruyla yaklaşmak, onu korumak ve ziyan verilen noktalarda ona sahip çıkmak, insan olmanın gerekliliklerinden.
Hal böyleyken, tüm sorumluluklarımızı yerine getirmek bize varoluşta insan olma tatminini yaşatacak ve bütüne kendimizi sevme biçiminde yansıyacak.