Omuz eklemi 3 kemik oluşumun meydana getirdiği komplex bir eklemdir. Kürek kemiği, köprücük kemiği ve kol kemiği omuz komplexini oluşturur. Bu eklemde 3 eksende de hareket görülür. Yani omuz eklemiyle kolu üst kaldırma, yana açma ve içe-dışa çevirme hareketleri yapılır. Pek çok harekete imkan sunması münasebetiyle omuz bölgesi yaralanmalara ve çıkıklara maruz kalmaya açık bir bölgedir.
Omuzda görülebilecek hastalıklar:
-
İmpingement sendromu: Kol kemiği ile köprücük kemiği ortasında bursa dediğimiz içi sıvı dolu keseciklerden vardır. Bu bursanın kemikler ortasında sıkışmasıyla impingement sendromu oluşur. Kol 90 derece üst kalkana kadar bursa sıkışır ve 90 dereceden üst kaldırılınca kemik başı aşağıya kayacağı için bursa üstündeki bası kaybolur.
-
Kas kopması: Kolumuzu dirsekten bükmemizi sağlayan kasın kısa başında kopma meydana gelebilir.
-
Rotator cuff Lezyonu: Kolda supraspinatus, infraspinatus, subscapularis ve teres minör diye isimlendirilen 4 kas tek bir tendonla kol kemiğine yapışır. Bu tendonda bir yırtık olursa 4 kas birden fonksiyon kaybedeceği için yırtığı çok değerlidir.Nedeni rotator cuff tendonunun zayıf olması, çok kullanma, yaşlanma, kronik inflamasyon, akut travma olabilir.
-
Kırıklar: Köprücük kemiği kırılırsa omuz hareketleri kısıtlanır. Omuzda en çok kol kemiği kırıkları görülür.
-
Çıkıklar: En çok görülen çıkık glenohumeral eklem çıkığıdır. Bu çıkık kolun geriye ani zorlanmasıyla oluşur. Eklem kapsülü yırtılır.
-
Donuk omuz: Omuz komplikasyonlarından en sık görülenidir. Omuz ekleminde bir patoloji yokken omuz hareketlerinin kısıtlanmasıdır. Eklem yüzünde bir bozukluk yoktur. Eklem yüzünde bir bozukluk olursa bu kireçlenmedir. Donuk omuzda kas güçsüzlüğü, ligamentte elastikiyet kaybı ve ağrı (muhtemelen iltihabi bir durumdan kaynaklanan) görülür. Travmaya bağlı olarak gelişebilir ya da kendi kendine gelişebilir.
Tüm bu sebepler nedeniyle omuzda şiddetli ağrı, kısıtlılık (kolları kaldıramama) ve kaslarda kuvvet kaybı olur ve hasta eski işlevselliğini kaybeder. Öncelikle röntgen, MR, BT üzere teşhis formülleriyle tabip tarafından teşhis konmalıdır. Sonrasında gerekli görülürse hasta için fizik tedavi süreci başlatılır. Fizik tedavi fizyoterapistler tarafından uygulanır.
Fizik tedavi sürecinde hastanın:
-
Mevcut ağrılarının giderilmesi
-
Varolan kısıtlılıklarının ortadan kaldırılması
-
Kas kuvvetinin artırılması
-
Günlük ömürde işlevselliği kıymetlendirilerek omza eski işlevselliği geri kazandırılması amaçlanır.
Bu hedeflere yönelik tedavi planı oluşturulur ve uygulanır.
Rotator cuff lezyonunun tedavisi:
3 evrede ele alınır. Birinci evrede hastada yalnızca ödem ve kanama vardır. genelde 25 yaş altı şahıslarda görülür. Geriye dönüşlü bir durumdur. Tedavide hastaya dinlenme, nonsteroid anti-enflamatuar ilaç tedavisi, fizik tedavi ve idman önerilir.
İkinci evrede kısmi cuff yırtığı vardır. 25-40 yaş ortası bireylerde görülür. tekrarlayabilir yahut tamamiyle toparlayabilir. Üçüncü evrede eksiksiz cuff yırtığıdır. Genelde 40 yaş üstü bireylerde görülür ve cerrahi gerekir.
Rotator cuff yırtığının tedavisi yırtığın nerde olduğuna, yırtığın ölçüsüne nazaran değişir.
Değerlendirmede hastada:
-
Ağrı
-
Normal eklem hareketleri
-
Kas kuvveti
-
Ödem
-
Kısalıklar
-
Postür
-
Hassasiyet
-
Günlük hayat aktiviteleri
-
İş hayatı üzere parametrelere bakılır.
Rehabilitasyon programında hastaya
-
Dinlenme
-
Sıcak-soğuk uygulama
-
Aktif ve pasif olağan eklem hareketleri
-
Germe
-
Kuvvetlendirme egzersizleri
-
Aktivitenin modofikasyonu
-
Postür eğitimi uygulanır.
