Birçok insan, oyun oynayan bir çocuk ya da çocuk kümesi gördüğünde ne olduğunu süratlice tanımlayabilir. “Ne yapıyorlar?” Diye bir soru yöneltilse oyun oynadıkları yanıtını verebilirler. Lakin oyunun ne olduğunu tanımlamalarını istersek birbirinden farklı tabirler kullanacaklar, farklı tanımlar oluşturacaklardır. Bu tanımlama farklılıklarına profesyoneller de dahildir. Oyun; oynayanların haz aldığı, yaratıcı, akılcı, esnek, değişime ve yeniliğe açık davranış, his ve fikirlerin dahil olduğu bir olgudur. Oyun, oynayanları ahenk sağlamaya, risk almaya, merak etmeye, sorun çözmeye yönlendirir. Çocukların hayatında değerli ve bariz bir yere sahiptir.
Çocuklar beslenerek, uyuyarak büyüdükleri kadar oyun oynayarak büyürler. Çocuklar oyun içerisinde kendi gerçekliklerini, içgüdülerini, motivasyonlarını deneme fırsatı bulurlar. Deneyim ettikleri ömür olaylarının alternatif yollarını oyun içerisinde taklit ederek perspektif kazanırlar. Şimdi hiç deneyimlemedikleri olaylar için ise yeniden taklit ve deney yoluyla başa çıkma stratejileri kazanırlar. Küme oyunlarında iş birliği ve ahenk sağlama sürecini deneyimlerler. Bunlarla birlikte oyun çocuk için rastgele bir gayeye hizmet etmek zorunda değildir. Oyun, motivasyonu büsbütün iç kaynaklı olup resen gelişen, keyiflendirici, rastgele bir ödül beklentisi olmaksızın mükafatın kendisidir.
Çocuklarla yapılan mukayeseli çalışmalarda boşanmış ailelerin çocuklarının, boşanmanın akabinde geçen bir yılda çoğunlukla saldırgan ve yıkıcı oyunlar oynadığı gözlemlenmiştir. Ailede yaşanan olumsuz ömür olaylarından etkilenen çocuklar bunu oyunlarına yansıtarak bize oyunun aslında tıpkı vakitte da bir sağaltım yolu olduğunu anlatır. Oyunla yaşadıkları travmatik ya da zorlayıcı hayat olaylarının yükünü hafifletir. Oyunu yalnızca başlarına gelen ve geçmiş durumları sergilemek için kullanmakla kalmayıp tıpkı vakitte lisana getiremedikleri tasalarını sergileyip bunlarla ilgili tahlil yolu bulmanın provalarını yapma imkânı yaratırlar.
Hisleri tanıma ve onları düzenleme üzere şiddetli bir gelişim sürecinin de pek çok adımı ömür olaylarının yanı sıra oyunla öğrenilir. Çocuklar sevinç, kaygı, öfke, sevgi, heyecan üzere pek çok duyguyu oyun içerisinde deneyimleme ve tanıma fırsatı bulur. Bununla birlikte oyunun içerisinde farklı roller üstlenerek empatiyi, şahıslar ortası alakaları ve bağlantısı öğrenir. Toplumsal oyunlar sayesinde sorumluluk almayı, kurallara uymayı öğrenir.
Özetlemek gerekirse, oyun çocuk için beslenmek, barınmak, uyumak kadar yaşamsal bir faaliyettir. Çocuğumuzun uykusunun yetmemesinden, karnının tam doymadan sofradan kalmasından endişeleniriz. Büyümesini olumsuz etkileyeceğinden korkarız. Pekala ya oyunsuz kalmasından…?