Gerek yaz öncesi gerekse pandemi vaktinde alınan kiloların verilmek istenmesiyle birlikte beşerler tekrar birçok tekniğe başvurmaya başladı. İnternet çağı ve bilhassa toplumsal medya kullanımın artması sonucunda da tekrar kilo vermek isteyenler, yollarını bu mecralarda arar oldu. Ekseriyetle uzman görüşlerinin olmadığı, süratli kilo verdirici şok tarifler hatta kimyasal eserler de bu mecralar münasebetiyle herkesin hayatına girmiş durumda. ‘Günlük alınması gereken kalori hesabı’ da kilo vermek isteyen herkesin kullandığı tabirlerden bir tanesi. Ama bu manada uzmanlar tarafından verilmeyen kalori hesaplarının ve beslenme formunun çok daha sıhhatsiz olduğunu söyleyen Yeni Yüzyıl Üniversitesi’nden Uzman Diyetisyen Merve Terzi, kalorinin hangi besinden ve nasıl alınması gerektiğinin çok değerli olduğunu, birtakım besinlerin kalori ölçüsü az olsa da “boş” pahalara sahip olduğundan kilo alımına sebebiyet verdiğini vurguladı.
“UZAMN DAYANAĞI OLMADAN YAPILAN KALORİ HESABI TEHLİKELİ”
Öncelikli olarak uzman eşliğinde yapılan kalori hesaplamalarının yanlışsız bir prosedür olduğunu, bunun dışında ki yolların önüne geçmek için gerçek kalori tarifini yapan Uzman Diyetisyen Merve Terzi, açıklamalarına şu biçimde devam etti: “Aslında kalori dediğimiz şey, bir bireyin yaşına, kilosuna, uzunluğuna, fizikî aktivite seviyesine ve şayet varsa hastalığına nazaran hesapladığımız ve buna nazaran beslenme nizamını oluşturduğumuz bir tabir ve günlük alması gereken enerjiyi karşılamakta. Kalori hesabı ne niyetle yapılacağı biraz değerli, şayet ki kilo vermek emelli yapılacaksa ve bir uzman takviyesi alınmayacaksa bu durumda tehlikeli olabilmekte. Örneğin kilo vermek isteyen biri, bir orta öğün için 100 kalori alacağını düşünürse bu kalori ölçüsünü bir elmadan ya da bir paket bisküviden de karşılayabilir. Bu durumda da yalnızca kalori hesabı yapılmış olur ama alacağı besin bedelleri göz arkası edilir böylece kalori tabirinin altını boş bırakmış olur. Bir uzman görüşüyle bir arada aslında kalori saymayı öğrenmek evet hakikat bir davranış lakin yalnızca kalori kıymetlerine bakacak olursak da yanlış hareket etmiş olabiliriz.”
“Boş kalori dediğimiz tabir aslında kalori içeriği yüksek fakat besin içeriği ya çok düşük ya da hiç olmayan besinleri söz ediyor.” diyerek bu besin içeriğinin sıhhatsiz olduğuna vurgu yapan Merve Terzi, “Böylelikle bireylerin biraz kilo alımına sebep olabilen bir durum. Genel olarak boş kalorileri üç başlık altında toplayabiliriz. Bunlardan birincisi şekerler, başkası katı yağlar bir oburu ise alkoller. Şekerlere zati bakacak olursak şu an market raflarında gördüğümüz birden fazla besinin içerisinde eklenmiş yani rafine edilmiş şeker mevcut ve bu da aslında kalori içeriğini çok çok yükseltmekte. Tam aykırısı istikametinde ise vitamin, mineral, protein üzere beden için gerekli olan faydalı besin öğelerinin ölçüsünü da azaltmakta. Yağlarda da birebir durum mevcut. Katı yağları da bu kümeye dahil edebilmekteyiz. Yeniden tıpkı halde paketli besinlerde, işlenmiş etlerde, sucuk, salam, sosis üzere besinlerde bu katı yağları çokça görmekteyiz. Başka bir küme ise alkoller. Baktığımızda tahminen bir yemeğin yanında tüketilen alkolün çok fazla bir kalori pahası olmayacağı düşünülse de, alkoller 1 gram başına 7 kalori güç vermektedirler ve kolay şeker içeriği yüksektir. Kolay şeker içeriği de yüksek olduğunda bunların bedende yağa dönüştüğünü ve bu nedenle de kilo alımına sebep olduğunu görmekteyiz. Örnek vermek gerekirse; bir paket cips 300-400 kalori, birebir halde bir tabak tavuk yemeğinin de tıpkı kaloride olduğunu düşünelim. Cipsin içeriğine baktığımızda yoğunlukla yağ daha sonrasında da karbonhidratlar olduğunu görmekteyiz. Lakin bir tavuk yemeğini kıyasladığımızda içinde proteinler, mineraller ve vitaminler mevcut. Yeniden kabak, ıspanak yemeği üzere zerzevatları de kıyasladığımızda besin kıymetleri açısından fark var. Evet, baktığımızda hepsi yani bir zerzevat, bir tavuk yemeği yahut bir paket cips 400’er kalori olabilir lakin bunların besin pahaları açısından çok büyük farkları mevcut.” dedi.
OBEZİTE VE KRONİK HASTALIKLARA DAVETİYE ÇIKARIYOR
Boş kalori olarak tabir edilen kalorinin bedende yağ olarak depolandığından ve bunun da sıhhat sorunları oluşturduğundan bahseden Terzi, “Boş kalori içeren besinlerin yakılması çok daha güç olur. Zati boş kalori olarak aldığımız şeyler beden tarafından kullanılmazlar ve yağ olarak depolanırlar. Fakat bizim zerzevattan yahut etten aldığımız kaloriler beden tarafından kullanılacağı için aslında depo edilecek kısmı ya hiç yoktur ya da çok çok azdır. Biz boş kalori tüketimini küçük çocuklarda çok fazla görmekteyiz. Kişinin çocukluk periyodunda bile kilo almasına, hatta bu devirde insülin direncine bile sebep olmakta. İleriki yaşlarda zati çeşitli kronik hastalıklara yol açıyor. Örneğin, insülin direnci, insülin direnci şayet tedavi edilemezse diyabet, hipertansiyon, karaciğer yağlanması üzere sorunlara yol açmakta. En başta bunlar depolanacağı ve bir obezite durumuna da sebep olacağı için aslında başka tüm kronik hastalıkların da oluşumuna sebep olmakta.” halinde konuştu.
SAĞLIKLI KİLO VERMEK İÇİN TAVSİYELER
Son olarak da yaz öncesi sağlıklı kilo vermek isteyenlere tekliflerde bulunan Terzi, “Öncelikle katiyetle kararlı ve motive olmak gerekiyor. Yani gün içerisinde rastgele bir öğünde diyetinizi bozduğunuzda pes etmemek gerekiyor. Buna kararlı bir halde devam edersek sonuca esasen ulaşıyoruz. Bunun haricinde bedenin genel bir hormon nizamı için uyku çok değerli. Bilhassa çalışmalar 6 saatin altındaki uykunun kilo alımına sebep olduğunu, metabolizmayı yavaşlattığını gösteriyor. Bu manada kâfi uyku da kıymetli bir yere sahip. Bunun haricinde su tüketimi. Zira su metabolizmayı hızlandıran temel ögelerden biri. Bu manada metabolizmamızın hızlanmasına ve kalori yakımına da katkı sağlayarak kilo vermemize yardımcı olacaktır. Öteki bir tavsiyem şudur ki, mutlaka hiçbir birey fevkalâde bir besin aramasın. Zira fevkalâde bir besin, bir çay yahut kür yok. Bunların istikrarlı bir biçimde tüketilmesi gerekiyor. Yani bizim seve seve hazırladığımız smoothie çok da gerekli bir öğün olmayabilir. Aslında o öğünü taze bir meyve, bir bardak süt yahut yoğurt biçiminde de geçirebiliriz. O yüzden fevkalâde bir besinden çok istikrarlı, lif içerikli beslenmek çok kıymetli. Bunun haricinden fizikî aktivite seviyesine dikkat etmek gerekiyor. Hareketli bir hayat her vakit için güç ve kalori yakımını sağlayacağı için kilo vermeye yardımcı olacaktır. Son olarak ise; biraz yemek yeme suratının düşürülmesi gerekiyor. Bu manada bedenin daha doğrusu beynin aslında doygunluğa ulaştığını anlaması gerekiyor.” diyerek kelamlarını sonlandırdı.