LGS ve YKS imtihanları, öğrencilerin eğitim öğretim hayatı boyunca baş etmeleri gereken kıymetli değerlendirmelerdir. İmtihandan evvel çocukların biraz telaşlı hissetmeleri onların disiplin ve öğrenme motivasyonlarını arttırsa da, çok dertli olmaları onların muvaffakiyetlerini olumsuz tarafta etkilemektedir. İmtihanların ergenlik devrine denk geliyor olması ise öğrencilerin bu süreci daha güç geçirmelerine yol açmaktadır.
Sınav Korkusu Nedir, Sebepleri Nelerdir?
Sınav derdi; imtihandan evvel başlayan ve sonrasında da devam edebilen, öğrenilen bilginin imtihan sırasında tesirli halde kullanılmasını engelleyebilen, ağır telaş, kaygı ve panik hislerinin bir ortada yaşanmasıdır. Tasa, dehşetten farklı olarak, somut olarak var olmayan, büsbütün ihtimaller doğrultusunda zihnimizde geliştirdiğimiz uyaranlara reaksiyon vermesidir. Endişe ise korkmamıza neden olan bir dış uyaranın olmasıdır.
Çocukların akademik manada kendilerini kâfi hissedememeleri, planlı ve programlı bir biçimde çalışamamaları ve test tekniğini tanıyamamaları imtihan derdi yaşamalarının nedenlerinden biridir. Ailelerinin ya da yakın etraflarının ağır baskısı, kendileri ile ilgili yüksek beklendi içinde olmaları, fizyolojik muhtaçlıklarını (uykusuzluk, beslenme) karşılayamamaları, “Ben imtihanda başarısız olursam annem babam beni daha az sevecek” yahut “Ben bu imtihanda başarısız olursam beşerler beni yargılayacak” üzere fikirlere sahip olmaları çocukların imtihan korkularını artırmaktadır. Bununla birlikte imtihan esnasında ve sonrasında olacaklarla ilgili kaygı duymaları, imtihanın tehlikeli bir öge olarak algılamaları, ergenlik devrinden kaynaklanan birtakım duygusal sorunlarla karşı karşıya gelmeleri ne yazık ki onların imtihan performanslarını düşürebilmektedir.
Sınav Telaşının Belirtileri Nelerdir?
Sınavlardan evvel kalp atışlarında hızlanma, terleme, titreme, üşüme, kaşınma, ağız kuruluğu, mide bulantısı, karın ağrısı, baş ağrısı, bayılma, sık sık tuvalete gitme üzere ağır fizikselbelirtilerin oluşması çocukların imtihan gerilimi ile baş etmekte zorlandıklarını, duygusal takviyeye muhtaçlık duyduklarını göstermektedir.
Fiziksel belirtilerin yanı sıra, çok huzursuz, gergin, öfkeli, telaşlı ya da umutsuz hissetmeleri çocukların imtihana yönelik olumsuz inançlar geliştirdiklerini işaret etmektedir. Bu olumsuz hisler onların kendine olan itimatlarının azalmasına, vakitlerini tesirli bir halde kullanamamalarına, imtihanlarda dikkat kusurları yapmalarına sebep olmaktadır.
Ayrıca, okula gitmek istememek, ödev yapmayı unutmak, ders çalışmayı ertelemek, farklı etkinliklere öncelik vermek, deneme imtihanlarını yarıda bırakmak ya da hiç girmemek üzere davranışlarda bulunmaları onların imtihanla ilgili maksatlarından uzaklaştıklarını, imtihana hazırlık süreçlerini yanlışsız yönetemediklerini göstermektedir.
Anne Babalar Çocuklarına Nasıl Yardımcı Olabilirler?
Sınava hazırlık sürecinde çocukların sevildiklerini, kıymet verildiklerini ve şartsız kabul edildiklerini hissetmeleri çok kıymetlidir. Bu nedenle anne ve babaların çocuklarını akranlarıyla ya da kardeşleriyle kıyaslamamaları, olumsuz tenkitlerden ve etiketlerden uzak durmaları, çok baskıcı ve mükemmeliyetçi yaklaşmamaları çocuklarının bu süreci daha sağlıklı atlatmalarına yardımcı olacaktır. Birebir vakitte çocuklarını olumlu pekiştireçlerle motive etmeye çalışmaları, onlara anlayışlı ve empatik davranmaları, inançlı ve huzurlu bir aile ortamı yaratmaları çocukların kendine olan itimatlarının artmasına, imtihanı daha rahat atlatmalarına, imtihanla ilgili olumsuz inançlarının azalmasına takviye olacaktır.