Özellikle tanıdık olmayan beşerlerle irtibat kurarken ortaya çıkan hissin odağında beşerler tarafından eleştirilmek, küçük düşmek, aşağılanmak, alay edilmek formundaki niyetler yer almaktadır. Psikolog Elçin Akdeniz, toplumsal fobi ile ilgili merak edilen soruları yanıtlayarak, belirtileri ve tedavisi hakkında bilgiler verdi. Utangaçlıkla karşılaştırılmaması gereken toplumsal fobide şahıslar öbürleri tarafından değerlendirilme ihtimali olan ortamlardan, bir utangaca nazaran daha fazla uzaklaşmak ister.
Kaygılı olduğunun muhakkak olmasından da endişelenebilen bireyler, bu sebepten dolayı toplumsal aktivitelerden uzak kalmanın yanında çalışma hayatında ve okulda da toplumsal fobinin tesirlerinden ötürü kendini engellenmiş ve yetersiz hissedebilir.
NEDENLERİ NELERDİR VE EN ÇOK KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Sosyal fobi ekseriyetle ergenlik devrinde başlar ve gençler ile bayanlarda daha fazla görünmektedir. Birinci derecede akrabalarında bu rahatsızlığa sahip olan şahıslarda toplumsal fobiye yakalanma riski bir ölçü daha fazladır. Genetik etmenlerin yanında beyindeki kimi kimyasalların değişikliği toplumsal anksiyete bozukluğuna sebebiyet verebilmektedir.
Elbette birçok ruhsal sorunda olduğu üzere burada da travmalar değerli yer tutmaktadır. Bilişsel yaklaşıma nazaran toplumsal fobinin oluşumunda, tasanın oluşmasında rol oynayan mantıksız ve taraflı fikirler yer alır.
Davranışçı yaklaşımda ise toplumsal ortam ile korku ortasında bir ilişki kurularak şartlanma sonrası kişinin kendi pekiştireçlerini yaratarak derdin devam etmesine sebep olduğu merkezdedir. Ayrıyeten davranışsal ketlenme de toplumsal fobi oluşumuna taban hazırlayabilir.
TEDAVİ NASIL OLMALIDIR?
İlaç tedavisi ile serotonin eksikliği giderilmeye çalışılırken bilişsel davranışçı terapi ile kişinin olumsuz fikirleri değiştirilmeye çalışılır. Kişinin zihnindeki abartılı fikirlerle baş etmesi, davranışlarını engellememesi hedeflenir.
