-
Sizi biraz tanıyabilir miyiz?
Tarsus, 1984 doğumluyum. Dört çocuklu bir ailenin son çocuğu olarak dünyaya geldim. Lisans eğitimimi 2007 yılında Mersin Üniversitesi Ruhsal İstişare ve Rehberlik kısmında tamamladıktan sonra, yüksek lisansımı tıpkı kısımda Çukurova Üniversitesinde tezli olarak tamamladım. Tezimi evli bireylerin bağlanma boyutları, evlilik doyumu ve ömür doyumu üzerine yaptım. Mesleksel hayatıma atıldığım birinci yıllardan bu yana, Weınheım Sistemik Psikoterapi Enstitüsü Aile Terapisi eğitimi, Weinheim Sistemik Psikoterapi Enstitüsü Cinsel Terapi eğitimini, CİSED Çocuk ve Ergen Terapisi eğitimini tamamladım. Eğitimin hayat uzunluğu devam eden bir süreç olduğuna ve kendimi geliştirmenin kıymetine olan inancım şimdilerde Sanatla Terapi ve Yaratıcılık eğitimine başlamamı sağladı. Mesleksel hayatımın akışında benim en büyük gücüm ömür ırmağımı besleyen evliliğim oldu. On üç yıllık evli ve iki erkek çocuk annesiyim.
-
Pandemi sürecinde……Çocuğumuzun teknoloji bağımlısı olduğunu nasıl anlarız?
Evet, pandemi süreci bizleri ve çocuklarımızı zarurî olarak teknolojiyle daha fazla iç içe olmaya itti. Teknoloji bağımlılığı ile takviye almak isteyen ailelerde artış yaşandığını söyleyebilirim. Çocuklarımız bir bağımlıkla kıvranmadan çabucak evvel takviyeye gereksinim duyup duymadığını anlamak çok daha kıymetli hale geldi. “Peki bunun artık müdahale edilmesi gereken bir sorun olduğunu nasıl anlayacağız?” Çocuğunuzun;
-
Tablet, telefon yahut bilgisayarına ayırdığı vakit giderek artar.
-
Kullandığı teknolojik objeden uzak olduğunda huzursuz olur ve bu huzursuzluğu öfke, uykusuzluk ve mahrumluk belirtileriyle ortaya koyar. Konutta çabuk öfkelenen ve başı dağınık bir çocukla birliktesinizdir.
-
Aile içinde, okulda ve arkadaşlık bağlantılarında sebep olduğu meselelere karşın davranışı sürdürmede ısrar eder. Örneğin; siz çocuğunuzun arkadaşlarıyla dışarı çıkıp, sinemada hoş bir sinema izleyebileceğini tavsiye ederken, o konutta kalmakta ısrar eder.
-
Düşünsel yahut eylemsel olarak vaktinin kıymetli bir kısmını kullandığı objeye yahut davranışa ayırır ve bunun sonucu olarak sorumluluklarını öteler.
-
Teknoloji bağımlılığının çocuklar üzerinde ne cins olumsuz tesirleri vardır?
Hayatının merkezine teknolojik objeyi ve onunla oynadığı oyunları yahut öbür davranışları alan çocuk hayatın başka alanlarında ona keyif veren her şeyden vakitle vazgeçer. Aileyle ve arkadaşlarla fiilen geçirilen vakit giderek azalır ve yerini sanal olarak yarattığı kendi dünyası alır. Bu süreç vakitle onun aile içi ve arkadaşlık alakalarının de bozulmasına neden olur. Düşünün ki kimi vakit kişi kendi temel gereksinimlerini bile ihmal etmekteyken etrafındaki insanların muhtaçlıklarını ve ilgi kurma muhtaçlıklarını nasıl ihmal etmesin. İhmal edilen alanlardaki paydaşlara mazeret yaratabilmek için, vakitle palavralara da başvurulmaya başlanır. Hem vücuda hem zihne ziyan veren bu bağımlılık aşikâr bir noktadan sonra zihinsel marifetlerde gerilemeye de neden olmaktadır. Denetim edemediği bu durumun giderek kölesi olan çocuk, vakitle yardım kaynaklarını da reddetmeden evvel kesinlikle dayanak alınmalıdır.
-
Yetişkinler için durum nedir? Teknoloji bağımlısı olduğumuzu nasıl anlarız?
Bir yetişkin olarak sorumluluk alanlarınızı yok sayacak kadar teknolojik objeyle meşgulseniz; işten konuta geldiğinizde aile ritüelleri yerine bir an evvel kendi dünyanıza çekilip izole olmak istiyorsanız, bu nedenle uyku saatlerinizi her geçen gün öteliyorsanız, tüm bunların sonucu olarak eş alakanızı ve çocuğunuzla münasebetinizi ihmal ediyor ve meseleler yaşıyorsanız, toplumsal ilgilere girmek yerine izole teknolojik ömrünüzü tercih ediyorsanız teknoloji bağımlılığı kelam hususudur. Sistemik terapide bireyi içinde bulunduğu aile sisteminin bir kesimi olarak görürüz ve teknolojik objenin de bu sistemin içerisinde bir emele hizmet ettiğini varsayarız. Bunu daha net şöyle açıklayabilirim; bazen bağımlılığın neden olduğu sorunları, bazen ise diğer sorunların üstünün bağımlılıkla örtüldüğünü görürüz. Aile sisteminin içerisinde mevcut teknolojik objenin sizi hangi sorunu görmekten alıkoyduğuna, buna neden muhtaçlık duyduğunuza da bakmalıyız. Teknoloji bağımlılığı çok taraflı değerlendirilmeye muhtaç olan, profesyonel bir dayanak almayı elzem saydığımız bir süreçtir.
-
Teknoloji bağımlılığı aile içi irtibatı nasıl tesirler?
Kesinlikle tesirler. Merkeze koyulan bir objenin ailenin öbür üyelerinden ilgi çalmaması mümkün değildir. Her ailenin kendine mahsus rutinleri ve ritüelleri vardır. Her konutta akşam yemeği yenir; lakin kimi yemeğe konutun babası olmadan başlamazken, kimi konutun babası olmadan başlamak zorunda kalır. Her konutun kuralları farklı da olsa, huzurlu ve memnun olmanın önemsendiği bir ailede maksat birbirimize alan tanımaya ihtimam gösterirken; birlikte olduğumuz alanları da besleyebilmektir. Şayet teknoloji bağımlısı bireyin kesimi olduğu bir aileden kelam ediyorsak; birlikte beslenilmesi gereken alanlar ihmal edildiğinden, vakitle irtibatta kopmalara ve vakit zaman da büyük tartışmalara neden olarak aile içi bağları olumsuz etkilemektedir.
-
Bu bağımlılıktan kurtulmak mümkün müdür?
Yapılandırılmış ve aile sisteminin tüm paydaşlarının dahil edildiği bir süreçle tabi ki mümkündür. Sistemik aile terapisinde sistemin tüm üyelerinin dahil edildiği bir süreç yürütülür. Bu noktada değerli olan tedavi sürecine vaktinde başlanması ve sürdürülmesidir. Vaktinde müdahale edilmediğinde kişi yardım almaya açık olmadığından sonuç almak daha güç ve uzun olmaktadır.