Bir aileyi harmanlamak, bir yemek pişirmek üzeredir ve vakit alır.’
Eşlerin birbirinden boşanması yahut eşlerden birinin kaybı sonrası ikinci bir eşle yine evlenmek sık rastlanan bir durumdur. Bununla birlikte çocuklar ve ergenler üvey anne/babalarıyla tanışırlar. Üvey ebeveynlik toplumda kalıplaşmış olumsuz bir imgeye sahipse de asılında bu her vakit bu türlü değildir. Tersine üvey ebeveynler üvey çocuklarıyla âlâ bağlantılar kurmak ve aile birliğini güçlendirmek isterler. Bir üvey ebeveyn olmak hem zorlayıcı hem de ödüllendiricidir. Başlangıçta bu yeni rol sizi kaygılandırabilir. Bu sürecin sıkıntı olduğunu ve sorumluluk gerektirdiğini kabul etmek gerekir. Yavaş yavaş ilerlemek ve üvey çocuğunuzla münasebetinizi geliştirmek bu süreci daha sakince geçirmenize yardım edecektir.
Üvey ebeveyn olmanın ödüllendirici tarafları;
Bir çocuğun hayatında değerli bir rol üstlenme talihi
Geniş bir aile bağına ve takviyesine sahip olmak
Çocuğunuzun üvey kardeşleriyle güçlü bir bağ ve münasebet geliştirme talihi
Eşiniz ve çocuğu ortasındaki bağı güçlendirme talihi
Üvey ebeveyn olmanın zorlukları;
Herkesin birbirini tanıdığı bir aileye girdiğinizde kendinizi bir modül dışlanmış hissedebilirsiniz.
Üvey çocuğunuz sizi reddedebilir, görmezlikten gelebilir ya da sizin yanınızda rahatsız ve utangaç olabilir. Bununla başa çıkmak ve ikinize de âlâ gelecek bir yol bulmak sıkıntı olabilir.
Üvey çocuğunuzun başka ebeveyninden olumsuz yansılar yahut tenkitler alabilirsiniz. Bilhassa de öbür ebeveyn sizin çocuğu ile bağ kurmasını istemiyorsa bu çocuğun davranışlarını da etkileyebilir.
Şayet kendi çocuğunuz varsa kendi çocuğunuza daha farklı davrandığınızı düşünüp üzülebilirsiniz ya da eşinizin sizin çocuğunuza adil davranmadığını düşünebilirsiniz.
Ebeveynlik tavırları konusunda yeni eşinizle anlaşamayabilirsiniz. Yahut üvey anne olarak çocuğun bakımından sorumlu olmak, üvey baba olarak da çocuğun disiplininden sorumlu olmak konusunda fazlaca baskı altında hissedebilirsiniz.
Tüm bu ödüllendirici ve zorlayıcı tarafları evvelden bilmek bu süreçte yardımcı olacaktır.
Birçok üvey ebeveyn acilen bir bağ kurmak için çok fazla uğraş sarf eder. Tabi ki uygun niyetli olarak birden fazla üvey ebeveyn üvey çocuklarının sevgisini kazanmak için birçok armağan alır yahut çok destekleyici bir tavır takınır. Şunu anlamak gerekir ki çocuklar bu niyetinizi anlar. Bu durumda gerçekçi olmak ve kendinizi olduğunuz üzere göstermek daha fazla işe yarayacaktır. Yakın bir bağ kurmak uzun bir vakit gerektirir. Üvey çocuğunuzla birlikte ailece vakit geçirmek, onların neler hissettiğini anlamak, sevdikleri ve sevmedikleri şeyleri öğrenmek, hem olumlu hem de olumsuz fikirlerini öğrenmek için bir fırsat tanır. Burada sıkıntıları çözmek ve aile içi bağlantısı güçlendirmek için onların fikrini alabilir ve birlikte tahliller üretebilirsiniz. Üvey çocuğunuzla birlikte yapabileceğiniz aktiviteler planlayabilirsiniz. Bisiklete binmek, sinemaya, tiyatroya gitmek, alışverişe gitmek, oyun parkına gitmek, birlikte yemek pişirmek üzere. Bunları sık sık tekrarlayabilirsiniz. Birlikte tecrübeler geliştirmek çocuğunuzla bağ kurmanın en yeterli yoludur. Bu yolla birbirinizi tanırsınız; sevdiği yemekler, sevdiği sanatkarlar, arkadaşları, hayalleri ve bunun üzere hayatında değerli olan kesimleri keşfetmiş olursunuz.
Üvey çocuğunuzun, öz anne babasıyla birebir vakit geçirmesini desteklemeniz epey kıymetlidir. Bu çocuğunuza eşinizin eski karısı ya da kocası ile çocuğun sevgisi konusunda bir rekabet içinde olmadığınızı ve asıl istediğinizin üvey çocuğunuzun keyifli olması olduğu iletisini verir. Çocuğun ayrıyeten öz ebeveyni tarafından sevildiğini ve anne/babasının ayrılmasının onun hatası olmadığını bilmeye muhtaçlığı vardır. Ebeveynleri boşanmış olsa da her ikisinin de hayatlarında kıymetli bir yeri olduğunu bilmeleri onları rahatlatacaktır.
Bilhassa öz çocukları da olan üvey ebeveynlerin dikkat etmesi gereken nokta beklentilerini çok yüksek tutmamaktır. Bu açıdan yeni ebeveyn aileye katıldığında öz çocuğuna karşı beslediği hisleri ve bağı benzeri biçimde üvey çocuğu ile de kuracağını düşünür. Lakin burada şu unutulur. Öz çocuğunuzla geçirdiğiniz uzun bir vakit ve paylaşım varken üvey çocuğunuzla bu vakit hayli azdır. Burada emeliniz bir boşluk doldurmak değil yeni ve biricik bir bağ kurmaktır. Yeni ailenize bir baskı hissetmeden, kendi içsel dinamiğini oluşturmak için vakit verin.
Üvey ebeveynlerin yaptığı en büyük kusur, hürmet kazanmak için çocuğuna çok fazla disiplin etmeye çalışmaktır. Bu ekseriyetle geri teper ve çocuğun daha çok karşı çıkmasına sebep olur. Bu hususta en azından birinci yıl biraz geride durup çocuğun disiplinin öz ebeveynine bırakılmalıdır. Tekrar de eşinizle disiplin konusunda dengeli olmanız kıymetlidir. Bununla birlikte müspet bir tavırla çocuğunuzun güzel yaptığı şeylerde destekleyici olmak ve takdir etmek size olan tavrını etkileyecektir.
‘Sen benim gerçek annem / babam değilsin’ cümlesini duymaya hazır olun. Üvey çocuğunuz ebeveynlik rolünün size verdiği gücü almak isteyecektir. Ve buna uygun bir yanıtınız hazır bulunsun. En değerlisi çocuğunuzun size söylediği bu cümleyi inkar etmemektir. Güç savaşına girmeyin. Şöyle bir yanıt işinize yarayabilir. ‘ Haklısın ben senin öz annen / baban değilim, ben senim üvey annen / babanım lakin bu seni daha az merak ettiğim ve sevdiğim manasına gelmez.’
Kıymetli noktalardan biri birtakım şeyleri şahsî algılamaktır. Unutmayın ki üvey çocuğunuz kendi hisleri ile başa çıkmaya çalışıyor. Birçok çocuk anne babaları boşandığında onların barışacağına ve tekrar bir ortaya geleceğine inanır. Ancak resme bir üvey ebeveyn girdiğinde, bu yeni kişinin varlığı bir hayalin sona erdiğini gösterir. Çocuklar bu umutlarını kaybetmenin yasını fiyat ve bu duruma alışmaları vakit alır. Çocuklar hayat değişikliklerinden etkilenirler. Bilhassa taşınma, okul değişikliği, hastalık, bir yakının kaybetme, bir hayvanını kaybetme vs. Bu üzere durumlarda çocuklar hisleriyle başa çıkmakta zorlandıklarından kimi davranış sorunları gösterebilirler. Üvey ebeveynlik açısından düşünürsek bunların başında agresyona dönük davranış sorunları gelir; karşı gelme, inatlaşma, öfke yahut ağlama krizleri, eşyalara ziyan verme, kendine ziyan verme üzere çeşitli hallerde karşımıza çıkabilir. Bir öbür duygusal zorluk belirtisi korku odaklı sıkıntılardır; küçük yaşta altını ıslatma, tuvalet kaçırma, takıntılı davranışlar, tırnak yeme, parmak emme, yeme ve uyku problemleri ile karşılaşabilirsiniz. İçe dönme ya da içe kapanma da gözlemleyebileceğiniz bir öteki belirtidir. Bilhassa ergenler bu değişim devirlerinde çok fazla içe kapanabilir, az konuşur, az güler, bâtın bilinmeyen ağlar, tüm gün müzik dinler, ders çalışmayı bırakır, toplumsal ortamlardan kaçınır. Kimi ergenler ise tam aksisi dışa döner, daima arkadaşları ile vakit geçirmek ister ve onlarla kurduğu bağları çok önemser. Tüm yukardaki belirtileri gözlemlemek ve takip etmek kıymetlidir. Bunlar üzerinden tahlil yollarına gidebilirsiniz. Bu noktada eşinizin dayanağını de almanız yararlıdır. Tekrar gözlemlediğiniz bu belirtilerin öz annenin yanında da yineleyip yinelemediğini öğrenebilir ve üvey çocuğunuzu gerilime sokan faktörleri belirleyip bunları ortadan kaldırmaya dönük çalışabilirsiniz. Yeniden de çok zorlandığınız durumlarda bir uzmandan dayanak almayı düşünebilirsiniz.
