Uzman Psikolog Merve Sarsmaz imtihan derdi ve bu tasayla başa çıkılması için yapılabilecekler ile ilgili bilgi verdi. Sarsmaz, imtihan telaşının, kişinin gerçek dışı olumsuz niyetlerinin artmasına neden olan böylelikle bedensel duyumları artırarak dikkat dağıtan, verimli çalışmayı, öğrenmeyi ve öğrenilenlerin tesirli biçimde kullanılmasını zorlaştıran bir uyarılma durumu olduğunu söyledi.
Sınav telaşının ailenin beklentisi, baskı seviyesi, kıyaslama ve eleştirel davranışlardan kaynaklanabileceğini tabir eden Sarsmaz, “Sınav telaşı kişinin imtihana yüklediği manadan da kaynaklanabilir. Unutulmaması gereken en kıymetli şey, imtihanın sizin ‘kim’ olduğunuzu ölçmediği ve değiştiremeyeceği gerçeğidir. İmtihan telaşı yaşayanların, çarpıntı, ateş basması, nefes darlığı, titreme, mide ağrısı üzere fizikî problemlerin yanı sıra; gerçek dışı düşünme, duygulanım dalgalanmalarıyla baş etmekte zorluk ve yetersizlik hissi üzere ruhsal yansımaları olabilir. İmtihan derdi yaşayan öğrencilerin, zihinlerinden geçen telaşlı ve gerçek dışı kanılara gerçekçi ve çok taraflı karşılıklar vermesi, yaşadıkları tecrübelerden deliller sunması yani seçeneklerini genişletmesi bu niyetlerle baş etmeyi kolaylaştırmaktadır” diye konuştu.
YAPILACAKLARI SIRALADI
Kaygıyı bastırmak yerine, onu kabul edip tanımanın ve imtihan sırasında denetimin kişinin kendisinde olduğunu hatırlatmasının kıymetli olduğunu vurgulayan Sarsmaz, imtihan tasasıyla baş etmek için yapılacakları şu halde sıraladı:
“Tüm rutinleri müdafaaya ve alışkanlıkların dışına çıkmamaya çalışmalı, imtihandan evvel kesinlikle imtihan yeri ziyaret edilmeli, imtihandan iki gün evvel çalışmaya son verilmeli, imtihan öncesi son günler rahat geçirilmelidir. İmtihana giriş dokümanları evvelki günlerden hazırlanmalı, imtihan öncesi bedensel ve zihinsel yorucu aktivitelerden uzaklaşılmalı, imtihan gecesi düzgün uyunmalı ve bunun için uykudan evvel gevşetici uygulamalar yapılmalıdır. İmtihana girecek çocuklarımız imtihan günü kahvaltı rutinini değiştirmemeli, imtihan günü rahat kıyafetler tercih etmeli, imtihan yerine gitmek için yola erken çıkmalı. İmtihan anında tasanın bedensel belirtilerini rahatlatmak için ise yavaş ve derin nefesler almalı, imtihan anında yaşanabilecek dikkat dağınıklığında birkaç saniyelik küçük molalar vererek dikkati tekrar toparlamaya çalışılmalıdır.”
Deneme imtihanlarında kullanılan sistemin dışına çıkılmadan tıpkı sistem ve soru çözme tertibinin sürdürülmesi gerektiğini belirten Sarsmaz, “Çözülemeyen sorular fazla vakit kaybedilmeden işaretlenerek yeni bir soruya geçilmeli ve vakit kalırsa tekrar o soruya dönülmeli. Vakit kaybı ve kaydırma riskine karşı evvel soru kitapçığı, çabucak akabinde da yanıt kâğıdı işaretlenmeli. Ayrıyeten imtihana gidişi merasim merasimine dönüştürmemek derdin artmaması için kıymetli adımlardan bir tanesi olarak sıralanabilir” sözlerini kullandı.
AİLELERİN YAKLAŞIMI NASIL OLMALI?
Sarsmaz, ailelerin sonların farkında olarak davranması ve imtihanı yüceltmemesi gerektiğini kaydederek, “Aileler çocuklarıyla olan bağlantısı artırıp his ve kanılarını paylaşabilecekleri uygun ortamı yaratmalılar. Ayrıyeten, çocuklarına karşı empati duymalı ve onları desteklemeliler. Ailelerin, kıyaslama ve tenkitten kaçınmaları, olumlu geri bildirimler vermeleri, şartsız sevgi ortamı oluşturmaları ve beklenti seviyelerini gerçekçi hudutlarda tutmaları gerekmektedir” diye konuştu.