Baş ağrısı, nefes darlığı, burun kanaması, kızarma, çarpıntı, halsizlik, kulak çınlaması, sersemlik, göğüs ağrısı, görme ile ilgili sorunlar, idrarda kan varlığı üzere belirtilerle de kendini gösterebilen yüksek tansiyon, denetim altına alınmadığı durumlarda önemli sorunlar yaratabiliyor. Dahiliye Uzmanı Dr. Özkan Akyol, ani vefat riskine yol açması nedeniyle bedenin sessiz katili olarak nitelenen hipertansiyonun bireylerde yıllardır rastgele bir belirtiye neden olmadan varlığını sürdürebileceğine dikkat çekti.
ÇOK KİLOLU VE HAREKETSİZ BİREYLER RİSK ALTINDA
Hipertansiyonda büyük ve/veya küçük tansiyonun olağandan fazla olduğunu kaydeden Uzm. Dr. Özkan Akyol, “Yüksek tansiyon birtakım bireylerde hiçbir belirtiye yol açmayabilir ve kişinin günlük ömrünü sürdürmesine bir mahzur teşkil etmeyebilir. Hasta uzun yıllar hipertansiyon sorunu olduğunu bilmeden ömrüne devam edebilir. Hipertansiyon; uzun müddet belirti vermeden böbrek, beyin, kalp ve damar sistemine verebileceği hasar nedeniyle ‘sessiz katil düşman’ olarak da anılmaktadır. Yüksek tansiyon nedeniyle organları besleyen damarlarda tıkanma, genişleme yahut yırtılma meydana gelebilir. Yüksek tansiyon organlara giden kan akışını bozarak organ yetmezliklerine de neden olabilir. Bu yüzden kesinlikle uzman denetiminde takip edilmelidir.” diye konuştu.
Hipertansiyonun nedenleri hakkında da bilgi veren Uzm. Dr. Özkan Akyol, şu bilgileri paylaştı: “Kişide yüksek kan basıncı gelişimine taban hazırlayabilecek birçok risk faktörü mevcuttur. Hipertansiyon gelişme riski, yaşın ilerlemesi ile birlikte artış gösterir. Aile bireyleri ve akrabaları ortasında hipertansiyon hastası bireylerin bulunması da bireyde hipertansiyon gelişimi için riskli kabul edilen faktörler ortasında yer alır. Bu durumlar dışında çok kilolu, fizikî aktivite yapmayan ya da tütün kullanan bireyler de hipertansiyon gelişimi açısından riskli kabul edilen küme içerisinde kıymetlendirilir. Şahısta kan basıncının yükselmesine neden olabilecek durumlar, birincil ve ikincil nedenler olmak üzere iki kümede incelenir. Birincil (primer) hipertansiyon tanımlaması, şahıstaki yüksek kan basıncının oluşmasına neden olabilecek durumun tespit edilememesi halinde kullanılan bir tabirdir. Birincil hipertansiyon klinik olarak vakit içerisinde yavaş yavaş gelişme eğilimindedir. İkincil (sekonder) hipertansiyon kavramı ise bireydeki yüksek kan basıncının muhakkak bir sıhhat durumunun bir sonucu olarak ortaya çıktığını tabir eder. Birincil hipertansiyondan farklı olarak, bir neden sonucunda sekonder olarak gelişen yüksek kan basıncı ani olarak yükselir. Çeşitli rahatsızlıklar ve kimi ilaç yahut hususların kullanımı sonrasında ikincil hipertansiyon ortaya çıkabilir.”
ERKEN TEŞHİS ÇOK KIYMETLİ
Hipertansiyonun ekseriyetle gelişme evresindeyken sinsi ilerleyen ve bireylerde rastgele bir belirtiye neden olmadan varlığını sürdürebilen bir sıhhat sorunu olduğuna dikkat çeken Uzm. Dr. Özkan Akyol, “Yüksek kan basıncına dair belirtilerin besbelli hale gelmesi birtakım şahıslarda hipertansiyon gelişiminden yıllar sonra ortaya çıkar. Şahısta önemli bir hipertansiyon varlığına işaret edebilecek birçok belirti ve bulgu vardır: Baş ağrısı, nefes darlığı, burun kanaması, kızarma, çarpıntı, halsizlik, kulak çınlaması, sersemlik, göğüs ağrısı, görme ile ilgili sorunlar, idrarda kan varlığı. Hipertansiyon ile birlikte bu üslup belirtilerin ortaya çıkması, sıhhat kuruluşlarına başvurularak tedavi alınmasını gerektiren ve beklenmesi halinde daha büyük sıkıntıların gelişebileceğine dair uyarıcı özellik taşıyan belirtiler olması nedeniyle ehemmiyet arz ederler.” tabirlerini kullandı.
Hipertansiyon tedavisi hakkında konuşan Uzm. Dr. Özkan Akyol, “Hipertansiyon tedavisinde emel, kan basıncını 140/90 mm Hg altına düşürmektir. Şayet hastada şeker hastalığı, böbrek yetersizliği ve organ hasarı varsa, kan basıncının daha düşük olması hedeflenir. Hipertansiyon tedavisinin temelinde ömür üslubu değişiklikleri yatar. Birebir vakitte yüksek tansiyon tedavisinin kıymetli bir kısmını ilaç tedavisi oluşturur. Yüksek tansiyon tedavisi sırasında hayat stili değişiklikleri, tertipli idman, kilo denetimi, tuz alımının kısıtlanması çok değerlidir. Tüm tedavilere dirençli hipertansiyon durumunda ise böbrek atardamarlarına süreç yapılarak kan basıncı denetim altına alınabilir. İnme, kalp krizi, böbrek yetmezliği üzere hipertansiyonun oluşturduğu önemli durumlardan korunmak için erken teşhis çok değerlidir. Erken teşhis koyulan ve denetim altına alınan hipertansiyon hayat kalitesini etkilemez. Öbür tüm tedaviler üzere yüksek tansiyon tedavisi de bireye özel olmalıdır. Hipertansiyon tedavisinde kullanılan tansiyon ilaçlarının bağımlılık yaptığı ya da ziyanlı olduğunu düşünmek, daima ve uzun devir ilaç kullanmanın getirdiği yan tesirlere dayanarak bundan kaçınmak yanlışsız değildir.” kelamlarına yer verdi.