Daimi dişlerin çocukluk periyodundan itibaren birçok sebeple, çene içerisinde gömülü vaziyette kaldığı ve ağız içinde çıkmaları gereken yerlere süremediği durumlarla sıkça karşılaşılmaktadır. Birinci dişler olan süt dişleri ve daha sonraki devirde ağız içinde görülmeye başlayan daimi dişlerin sürme, yani ağız içinde görülme sıralaması çok hassas istikrarlarla ilerleyen bir süreçtir.
Süt dişlerinin rastgele bir sebeple çürümesi ya da vaktinden evvel kaybedilmesi, kendisinden sonra gelecek olan daimi dişin düzgün bir formda yerleşmesini maniler. Bu durumlarda, kaybedilen dişe komşu dişler mevcut boşluğa gerçek devrilerek alttan gelmesi gereken dişin yerini kapatmış olurlar. Ya da genetik olarak büyük diş formuna ve küçük çene yapısına sahip şahıslarda, daimi dişler sürme vakitleri geldiğinde ağızda yer bulamayabilirler.
Bunun üzere iskeletsel çene darlığı görülen hadiselerde ya da rastgele bir sebeple dişlerin çıkacağı bölgede, kist ya da oluşumunu tamamlayamamış diş kesimleri ya da fazla dişler (süpernümerer dişler) bulunan durumlarda da gömük diş durumu ortaya çıkabilmektedir. Çok kalın bir kemik yapısı ya da yumuşak doku yapısı olan durumlarda dahi dişler ağız içine çıkamayabilirler.
Peki, bunun üzere birçok sebepten ötürü ağız içinde kalabilen bu dişlere tedavi yaklaşımı nasıl olmalıdır?
Bu durumlarda yalnızca ağız içi muayene kâfi olmayıp, kesinlikle röntgen muayenesi ve hatta tomografik manzaralar elde edilerek kapsamlı bir kıymetlendirme yapmak gerekmektedir. Ortodonti uzmanı, cerrah ve radyoloji uzmanı bu datalar üzerinde değerlendirmeler yaparak dişin olması gereken yere düzgün formda yerleştirilip yerleştirilemeyeceğini kararlaştırırlar.
Bazı nadir görülen durumlarda, kemik içerisinde kalmış olan dişin kökleri kemiğe yapışık vaziyettedir (ankiloz) yahut dişin kök yapısı çok kıvrımlı olduğu için sürdürülmeye uygun olmayabilir.
En kıymetlisi dişin çıkması gereken boşluk ile olağan sürme durumu ortasındaki açıdır. Yani diş doğal konumunda, seyretmesi gereken tarafa nazaran çok yatay bir açı yapmış biçimde duruyorsa sürdürülmesi epey güç olacaktır ve bazen çekilmesine karar verilebilir.
Dişin konumunun sürdürülmeye uygun ve kök yapısının sağlıklı olduğu durumlarda, olağan ortodontik tedavi süreci başlatılır. Dişin sürdürüleceği boşluk hazırlandıktan sonra dişin üzeri cerrahi bir operasyonla açılarak kemik içinde kalan dişe tel takılır. Bu dişten dışarı hakikat uzanan aparatlar yahut teller sayesinde ağız içindeki öteki dişlerden yahut uygulanan küçük vidalardan takviye alınarak ülkü kuvvetler uygulanır ve içerideki diş yavaş yavaş kendi yerine yanlışsız hareket ettirilir.
Bu süreç her bireyde dişin konumu ve kemiğin yapısına bağlı olarak farklı müddetlerde olacaktır. Ancak hastanın kendi dişini kazanması bütün bu süreci geçirmeye değecek kadar değerlidir. Diş özgün yerine getirildikten sonra yanındaki ve karşı çenedeki dişlerle tam ahengi sağlanarak olağan protokollerle ortodontik tedavi sona erdirilir.