Yaz neredeyse geldi, güneş tesirini arttırmaya başladı. O vakit güneş vitamini olarak anılan D vitamininden bahsetmeden olmaz değil mi? Her ne kadar vitamin olarak isimlendirilse da D vitamini bedende sentezlenebilmesi münasebetiyle hormon özelliği taşıyor. Tabi kıymetli olan nasıl isimlendirildiği değil bedenimizdeki değeri, öyleyse mevzumuza dönelim.
Bedendeki İşlevleri Neler?
D vitamini bedenimizde kalsiyum ve fosforun emilimini arttırır. Kemik oluşumunda ve kemik sıhhatinin korunmasında tesirlidir. Osteoproz(kemik erimesi) riskini azaltır. Emildikten sonra yağ asitleri tarafından absorbe edilip lenf sistemine geçen D vitamini bağışıklık sisteminde de vazifelidir.
Kaynakları Neler?
Sardalya, somon üzere yağlı balıklar, yumurta sarısı, karaciğer üzere besinler D vitamini içerse de, asıl kaynağı güneştir. D vitamininin büyük çoğunluğu güneş ışığı tesiriyle deride sentezlenir. Sentez ölçüsü ise güneş ışığının yoğunluğu ve derideki melanin ölçüsüne bağlı olarak farklılık gösterir. Esmerlerde melanin pigmenti daha çok bulunduğundan D vitamini üretimi daha az olur.
D Vitamini Seviyeleri Ne Kadar Olmalı?
D vitamini seviyesini saptamak için kandaki 25(OH) D vitamini düzeyine bakılır. Buna nazaran:
>30ng/ml ise kâfi
20-30ng/ml ise eksiklik
<20ng/ml ise yetersizlik
<10 ng/ml ise önemli yetersizlik biçiminde tanımlanmaktadır.
Eksikliğinde Neler Görülür?
D vitamini eksikliği osteoproz, osteoartrit, romatoid artrit, raşitizm, tip 1 diyabet ve kolon, göğüs, cilt kanseri üzere birçok hastalıkla ilişkilendirilmektedir.
Güneş ışığından gereğince faydalanamayanlar, böbrek hastaları, esmer ciltliler, deri hastaları, 7 hamileler, yaşlılar, bebek ve çocuklar D vitamini eksikliğinin en çok görüldüğü kümelerdir.
Ayrıyeten, yapılan çalışmalarda obezitenin D vitamini eksikliği riskini arttırabileceği ve D vitamini eksikliğinin de obeziteye neden olabileceği gösterilmiştir.
Destek Gerekli Mi?
Eksikliği önlemek için hamile ve emziklilik devrinde annelere 1200IU, 1 yaşın sonuna kadar bebeklere 400IU D vitamini desteği yapılmalıdır. Yetişkinlerde de eksikliği sıklıkla görülen bu vitaminin kandaki seviyelerine nazaran destek gerekebilir. Bilhassa kemik-kas ağrıları, hareket güçsüzlüğü üzere sorunlarınız varsa ya da risk grubundaysanız D vitamini düzeyinizi ölçtürmeyi ihmal etmeyin.