Coronavirüs şu anda pek çok insan için önemli bir sıhhat telaşına sebep oluyor. Lakin haberleri dinleyen, endişenin etraflarını sardığını düşünen pek çok çocuk için bu durum daha kritik olabilir.
Pekala ebeveynler çocuklarının durumun farkında olmaya devam ederek endişelerini yönetmeleri konusunda nasıl yardımcı olabilirler?
Mevzuyu Ne Vakit Açıp Açmayacağınızı Bilin
Hali hazırda tasalarını tabir eden çocuklarda, ebeveynler bu endişeyi aşabilmeleri için hazır olmalılar. Lakin çocuk korkusunu tabir etmiyorsa aileler çoklukla bunu konuşup konuşmama konusunda kararsız kalmaktadırlar. Aileler, çocuklarının telaşlarının olabileceği konusunda onlar bundan bahsetmeseler bile farkındalık sahibi olmaları gerekmektedir.
Zira çocukların bu husustan bahsetmemeleri onların aklında soru işaretleri olmadığı manasına gelmiyor.
Onlarla açık bir biçimde bağlantı kurulmalı zira bu sayede size sorularla gelebilirler ve şayet gerekli olduğunu ve yardımcı olacağını düşünüyorsanız siz de mevzuyu onlara açabilirsiniz.
Ayrıyeten çocuğunuzun sorabileceği soruların cevapları için evvelce kendiniz de husus hakkında bilgi sahibi olmalısınız.
Çocukların Hislerine Uyumlanın
Çocukların hislerini tabir etmeleri için yer ve vakit verin:
Çocuklarınızın Hislerini onaylayın, normalleştirin, empati yapın(onun yerine kendinizi koyun).
Çocuklarınızı ağlamaya teşvik edin.
Çocuklarınızla birlikte ağlamak sorun değil. Çocuklarınızla ağlamak sizin de ağlayabileceğinizi gördükleri için sağlıklı olabilir ve unutmayın siz de uygunsunuz.
Çocuğunuza, “Tüm hislerin olağan. Bu hislere sahip olabilir ve yeniden de düzgün olabilirsin. Hislerin gelecek ve gidecek. Bu durumda güzelce ağlamak yeterli olabilir. Senin için buradayım” diye söyleyin.
Riskleri Anladığınızdan Emin Olun
Çocuklarla haberlerde gördükleri yahut yaşıtlarından duydukları şeyler konusunda konuşmadan evvel, virüsü anladıklarından emin olmalısınız.
Şayet sorularına dürüstçe yanıt vermek istiyorsanız, resmi kaynakların sundukları bilgilere göz atabilirsiniz.
Şu anda virüsün bir teneffüs yolu virüsü olduğundan onlara bahsedin ve ayrıyeten belirti vermeyebileceğini yahut hafifçe ağır şiddette belirtilere kadar belirtiler olabileceğini söyleyin.
Virüsü grip virüsü üzere öteki virüslerle karşılaştırarak örneklendirebilir, el hijyeni üzere mevzuların virüsü önlemek için en kıymetli bir mevzu olduğundan bahsedebilirsiniz.
Ayrıyeten tuvaleti kullandıktan sonra, yemeklerden evvel ve herkese açık alanlarda bulunduktan sonra ellerini 20 saniye boyunca nasıl yıkayacaklarını da öğretmelisiniz.
Ağızlarına, gözlerine ve burunlarına dokunmama konusunda öğretici olun.
Kullanacağınız lisan;
“Coronavirüs süratle yayılan bir hastalık. Kimi beşerler çok az hastalanırken birtakım beşerler daha fazla hastalanabiliyorlar. Ancak dünyanın her yerindeki akıllı beşerler birlikte konuşup ve çalışıp bu sorunu çözmeye çalışıyorlar.”
“Bu kadar çok insan bir ortada çalışırken, onların kararlılığı üstün bir güç üzeredir. Fakat sabırlı olmalıyız, zira sorunu çözmeleri biraz vakit alacak.”
“Bizim ailemiz çok güçlü, birlikte bunun üstesinden geleceğiz.”
“Anneler, babalar, öğretmenler ve öteki yetişkinler çocukları inançta ve sağlıklı tutabilmek için birlikte çalışıyorlar.”
“Yalnız değilsin, seni çok seviyoruz.”
“Dünyamız buna misal vakitlerden geçmişti, ve bir çok insan tahlil bulana kadar çok çalıştı.”
Bağ kurun
Çocuklarınız sizinle bağ kurdukları vakit kendilerini daha uygun hissederler.Bu toplumsal uzaklık vaktini, çocuklarınızla paylaştığınız yemekler, oyunlar ve sohbetler yoluyla bağ kurma vaktine çevirin.
Davranışları yönlendirmek ve yönetmek için yumuşak yollar bulun:
“Bağlan, sonra yönlendir.” Örneğin , paylaşımda bulunmayan çocuğunuza sarılın ve sonrasında “sen âlâ bir çocuksun, artık lütfen kardeşinle birlikte oynayın.” diyebilirsiniz.
Mutabakat Teklifi: Örneğin, “hadi muahede yapalım. Okul ödevlerinin yarısını artık ve yarısını akşam yemeğinden sonra yapmaya ne dersin?
Tekrar yapmayı sorun: Örneğin, “Bu yeterli bir davranış değil. Tekrar yapalım, Lütfen kibar sözlerle tekrarla.”
Paylaşılan mesken işleri: Çocuklarınızı yemek pişirme yahut çamaşırları katlama üzere günlük etkinliklere dahil edin. Sohbet edin, latifeler yapın ve eğlenin.
Birlikte oyunlar oynayın: Oyun hamuru, hayali çorba, el çırpma oyunu, baloncuk üfleme, battaniye çadırı bunlardan bazılarıdır.
Okul mesken, mesken okul olduğunda…
Çocuklarınız, ders esnasında sizin orada olup onlara yardımcı olmanız konusunda zorlanabilirler. Zira öğretmenlerini, arkadaşlarını ve okul gününü özlüyor olabilirler.
Çocuklarınızın bu farklı durum hakkındaki kederlerine değer verin.
Onlara çalışmalarında yardımcı olun, lakin okul çalışması sırasında sağlıklı bakış açınızı koruyun. Aranızdaki bağ akademik başarılarından daha değerlidir.
Çalışmaları kelam konusu olduğunda çocuklarınıza ve ergenlik çağındaki çocuklara kimi seçenekler sunun. Bahis seçmelerine yahut nerede çalışacaklarını seçmelerine müsaade verin.
Arkadaşları ile temas kurabilmeleri için toplumsal medya ile ilgili kimi kuralları gevşetin.
Ahenge ve çalışma vakti geldiğinde ise, elektronik aygıtları ve oyunları bir kenara bırakmak konusunda kuralları sıkı tutun.
Konuşmayı Yapmak
Ebeveynler olarak çocukların kaygılarını dinlemeli ve onları göz gerisi etmemeniz gerekmektedir..Aktif dinleme uygulaması ile bunu başarabilirsiniz.
Yani çocuğunuzu dikkat ile dinlemeli ve hislerini sesli olarak anladığınızı göstermelisiniz. Onlara aynalama yapmanız kendilerini anlaşılmış hissetmelerini sağlar.
Dedikodular ve yanlış bilgiler yerine gerçekleri anlamalarına yardımcı olabilirsiniz ve bunu gelişimlerine uygun formda yapmalısınız.
Bu süreç, hastalığa dair kendi kaygılarınızı yönetmenizi gerektiriyor. Bu yüzden birinci evvel kendinizi eğitmeniz ve kendinizi nasıl koruyacağınızı öğrenmeniz gerekmektedir.
Bir ebeveyn korkulu olduğunda, çocuk da bu korkuyu algılar ve korkusunu ne kadar düzgün maskeleyip gizlese de bu tasaya sahip olur. Onların sözel olarak kendilerini söz edebilme yetenekleri yetişkinler üzere olmadıkları için olumsuz hislerini yıkıcı davranışlarla gösterirler.
Bu nedenle mevcut haberler dertlerinizi arttırıyorsa , toplumsal medya ve haber kanallarından aldığınız bilgi ağını sonlandırıp 1- 2 saate indirebilirsiniz. Çocuğunuzun haberlere erişimini sonlandırın. Ekranda izledikleri her mevzuyu gözlemleyin.
Şayet çocuğunuz coronavirüse dair panik atak ve fobiler göstermeye başladıysa, hem size hem de ona yardımcı olabilmek için bir terapistle görüşmeniz gerekli olabilir. Sizinle misal hisler içerisinde olan insanlardan da toplumsal dayanak alın.
Değerli olan şey aile olarak açık bağlantısı sürdürmek ve güçlendirmek.
Şayet çocuğunuz telaş ve dertler yaşıyorsa, bunları sürdürmelerini istemezsiniz. Bu kaygıları konuşun, mümkünse kaygıları gidermek için mevcut bilgileri kullanın ve gerekliyse haberleri kapatmaktan çekinmeyin.Hem sizin hem de çocuğunuzun ruh sıhhati için mevcut haber döngüsünden çıkmak değerli ölçüde olumsuz hisler ile baş etmenizde yardımcı olur.